Gerçeği yansıtmayan tarihi kareler

Değiştirilen Görüntüler: Pozlanan ve Manipüle Edilen Belgesel Fotoğrafçılığın 150 Yılı konulu sergide, 19. yüzyıldan 21. yüzyıla kadar poz verdirilmiş, manipüle edilmiş 40'tan fazla fotoğrafa yer veriliyor. Sergiyi açan kişi ise bir foto muhabir olan Michael Kamber. İşte o sergide yer alan tarihi anlamı olan ama manipüle edildiği ortaya çıkan 12 fotoğraf ve hikayesi... İkinci Dünya Savaşı'nın bittiğini müjdeleyen fotoğraf Kızıl Ordu askerlerinin Mayıs 1945'te Alman parlamento binasına bayrak diktikleri anı gösteren fotoğraf da bunlardan biri. Sovyet ordusu fotoğrafçısı Yevgeny Khaldei Sovyetler Birliği'nin Nazi Almanyasına karşı zaferini sembolize eden o anı kendiliğinden yakalamış gibi görünüyor. Oysa bu fotoğraf dikkatli bir planlama sonucu çekilmişti. İkinci Dünya Savaşı'nın bittiğini müjdeleyen fotoğraf Khaldei bir masa örtüsünden bayrak diktirmiş ve Amerikan askerlerinin Iwo Jima adasında Japonya'ya karşı zafer kazandıkları andaki bayrak dikme görüntülerini uygulamak amacıyla Moskova'dan Berlin'e uçmuştu. Fotoğrafı çekmek için askerleri Alman parlamentosu Reichstag'ın çatısına çıkarmış, daha sonra (Sovyet askerlerinin yağma yaptığı görüntüsü vermemek için) kol saatlerini silmiş ve koyu duman görüntüleri eklemişti. ABD'de kuraklığı sembolü olmuştu Arthur Rothstein'in 1936'da ABD'nin Güney Dakota eyaletinde çektiği fotoğraf ise binlerce çiftçinin göç etmesine neden olan kuraklığın sembolü olmuştu. Fakat Rothstein bu kafatasını birçok fotoğrafta kullanmış, kuraklığı sembolize etmek üzere değil, kafatası ve topraktaki çatlakların birlikte oluşturacağı farklı kompozisyon denemeleri yapmak için çektiğini söylemişti. İspanya İç Savaşı'nın simge fotoğrafı En çok bilinen savaş fotoğraflarından biri de Robert Capa'nın Düşen Asker fotoğrafı. Kimse bu fotoğrafta rol yapılıp yapılmadığını bilmiyor, fakat Kamber'in şüpheleri var. Bu fotoğrafın kurgulandığına inanıyor. 'Uzun yıllar boyunca savaş fotoğrafçılığı yaptım ama kimseyi ölüm anında fotoğraflamadım. Capa'nın ise aynı film şeridinde iki ölüm fotoğrafı var… Bunun olma ihtimali çok küçük.' İspanya İç Savaşı'nın simge fotoğrafı Fakat Capa gibi fotoğrafçılar, 'Fotoğrafa dair etik kuralların henüz oluşturulmadığı farklı koşullarda çalışıyordu. Yani Capa herhangi bir kuralı ihlal etmiyordu. Hatta onun profesyonelliği modern foto muhabirliğinde standartların yaratılmasına katkıda bulunmuştur.' Franco'nun İspanyası Eugene Smith'in 1951'de İspanya'da çektiği ölü adam ve yas tutan kadınlar fotoğrafının orijinalinde kadınlardan ikisi fotoğraf makinesine bakıyor. Fakat Smith fotoğrafa daha dramatik bir hava katmak için ince uçlu fırçayla gözlere beyazlatıcı kimyasal uygulamış ve bakışlarını yere doğru yönlendirerek odadaki havayı değiştirmişti. El Kaide militanlarının yakalanması 2002'de FBI, El Kaide üyesi 6 kişiyi, New York, Lackawana'da yakaladı. The New York Times fotoğrafçısı Edward Keating, olay yerinde küçük bir çocuğu Araplara ait bir bakkalın önünde elinde oyuncak tabanca tutarken fotoğrafladı. Altına da 'Brandon Benzo, 6 yaşında, Yahya Goba ve diğer şüphelilerin yakalandığı yerdeki dükkanın önünde oyuncak tabancayla oynuyor. Oyuncak silahı ona doğum günü hediyesi olarak büyük annesi vermiş' diye yazdı. El Kaide militanlarının yakalanması Ancak gerçek öyle değil. Keating'in çocuğu dükkanın önüne getirip eline de oyuncak silahı verdiği sonra da fotoğrafı çektiği ortaya çıktı. Üç fotoğrafçı bu konuda şahitlik etti. New York Times soruşturma açtı ve iddiayı kabul etti. Keating ise gazetenin editörlerini suçladı. Dr. Albert Schweltzer'in Afrikalı işçilerle birlikte Gabon'daki bir hastanenin yapımını izlerken çekilen bu fotoğraflı Life dergisinde yayınlanmıştı. Fotoğrafı çeken W. Eugene Smith'di. Smith bu fotoğrafın önderliğindeki bir seri fotoğraftan oluşan bu çalışmasıyla tarihe adını yazdırmıştı. Ancak gerçek pek de öyle değildi. 1954'te çekilen fotoğrafın sahte olduğu 30 yıl sonra Glenn Willumson tarafından ortaya çıkarıldı. Willumson, Smith'in iki farklı fotoğrafın negatifini bir araya getirerek bastığını ortaya çıkardı. LIFE dergisinin bunu ortaya çıkarması neredeyse imkansızdı. Çünkü Smith, negatiflerini kimseye göstermiyordu. İran Devrim Muhafızları'nın resmi yayın organı Sepah News tarafından servis edilen bu fotoğraf çok tartışma yaratmıştı. Chicago Tribune, Financial Times, Los Angeles Times gibi gazetelerin ilk sayfalarında kullandığı fotoğrafda 4 füze görünüyordu. Ancak gerçek öyle değildi. İran 4 füze fırlatmıştı ancak bunlardan sadece 37ü başarılı olabildi. Gerçeği bir Amerikan siyaset bloğu ortaya çıkardı. Fotoğrafın photoshoplu olduğu anlaşıldı. Orijinal fotoğrafta füzelerden birinin rampada kaldığı açıkça görülüyordu. İsveçli fotoğrafı Paul Hansen, bu fotoğrafla 2013 World Press Yılın fotoğrafı ödülünü aldı. Hansen ödülünü, İsrail'in Gazze'ye düzenlediği hava saldırısı sırasında hayatını kaybeden iki çocuğun fotoğrafıyla kazandı. Fotoğrafta bir grup erkek iki yaşındaki Suheyb Hicazi ile üç yaşındaki ağabeyi Muhammed'in cenazelerini camiye götürürken görülüyor. Teknoloji sitesi extremetech.com, fotoğrafın hileli olduğunu, birkaç fotoğrafın birleştirilmesiyle oluşturulduğunu iddia etti. Sitenin fotoğraf uzmanlarından Neal Krawets, söz konusu karenin üç ayrı fotoğrafın biraraya getirilmesiyle oluşturulduğunu öne sürdü. Görüntüdekilerin yüz ifadeleri ve ışıktan bunun çok net anlaşıldığını savunan Krawets, ödülün geri alınması gerektiğini savundu. FoX13 Memphis, 27 Nisan 2015'te bu fotoğrafı Facebook sayfasından paylaşıp altına da 'Baltimore alevler altında' yazmıştı. O sırada Baltimore'da olaylar vardı, çeşitli gösteriler yapılıyordu. Ancak olay hiç de öyle değildi. Paylaşılan fotoğraf aslında 1 yıl önce Venezuela'da çekilmişti. FOX 13 Memphis kanalı, hata yaptığı kabul etti. Amerikalı General Ulysses S. Grant'ın City Point, Virginia'daki bu fotoğrafı da aslında göründüğü gibi değil. Amerikan sivil savaşı sırasında çekilen bu poz üç fotoğrafın oluşturulmasıyla yapıldı. Kafa, arka plan, at ve vücut farklı fotoğraflara ait. Vücut General Alexander M. McCook'a ait. Arka Plan ise Fisher's Hill savaşındaki tutsaklarla oluşturulmuş. (1864) 2015 Ocağı'nda Charlie Hebdo saldırısının ardından dünya liderleri Paris'te bir araya gelmiş ve birlikte yürümüştü. Bu fotoğraf da o zaman çekilmişti. Ancak fotoğraf da bir gariplik vardı. Bu fotoğrafı yayınlayan HaMevaser gazetesi, fotoğraftaki kadın liderleri keserek fotoğraftan atmıştı. Abraham Lincoln'ün bu ikonik portresi aslında güneyli politikacı John Calhoun'a ait. Calhoun'un vücuduna Lincoln'un kafası eklenmiş. (1860)