Takashi Murakami ile “Shogun”, Stres ve Güncellenen Louis Vuitton Koleksiyonu Üzerine

Japonya Kültür Expo'su 2.0

Yazı Joseph Furness

Çeviri Ece Büyükçolpan

Takashi Murakami, Salehe Bembury Crocs'larımı beğeniyor.

Hem de çok beğeniyor.

"Vay be!" diyor dünyaca ünlü Japon sanatçı, spor ayakkabımın mantar biçimindeki ara tabanlarını işaret ederek. Bu epey dikkatli inceleme eylemi, Murakami'nin -oldukça gereksiz bir şekilde- eğilerek ve elimi sıkarak kendini tanıtmasından hemen sonra başlıyor.

"Salehe bunlar," diyorum, Murakami ayakkabılarımı merakla incelemeye devam ederken.

"Vay canına! Onu tanıyor musun?"

"Hayır, sadece yaptığı işleri çok beğeniyorum." Geçtiğimiz yıl bir Moncler etkinliğinde ona kısaca kendimi tanıttığımı ya da Murakami'nin, bu vizyoner Amerikalı ayakkabı tasarımcısının arkadaşı ve bir hayranı olduğunu bildiğimi belli etmiyorum.

"Fiyatı ne kadar bunların?" diye soruyor, sanki fiyatı dikkate alması gereken bir şeymiş gibi.

Hatırlarsanız, bu adam Kanye West'in Graduation albüm kapağının ve Billie Eilish'in "you should see me in a crown" klibinin ardındaki isim.

Murakami'nin canlı renklerdeki göz alıcı eserleri, dünya çapındaki galerilerde ve özel koleksiyon müzayedelerinde sergileniyor.

2000'lerin başında Louis Vuitton ile kendi koleksiyonunu görücüye çıkardı Murakami, ki bu koleksiyonun ikinci bölümü, Ocak 2025'te piyasaya sürülmeye hazırlanıyor.

LV'den bahsetmişken… Murakami, siyah saçları ve gümüş sakalıyla uyum sağlayan monokrom Louis Vuitton içinde tam önümde oturuyor. Çoraplar hariç. "Bu arada, bunlar Chrome Hearts," diyor; bol kesim damier desenli pantolonunu kaldırıp üzerinde sarı renkle "Chrome" yazan siyah çorabını gösteriyor.

Kısacası, bu ayakkabılarım onun bütçesine gayet uygun. Onlara 135 sterlin ödediğimi ve modelin adının Juniper (Ardıç) olduğunu söylüyorum. İsim, onu güldürüyor. Çevirmenini de güldürüyor. İkisi de epey gülüyor.

Kahkahaların sesi, South Kensington'daki Victoria & Albert'ın konferans salonunda, çocuk ruhlu ama bilge bir 62 yaşındaki adamın, Japonya Kültür Expo'su kapsamında konuşma yapacağı yerde, yankılanıyor. Etkinlik hakkındaki sorularımı kendisine soruyorum ve o esnada sohbetimiz filizlenmeye başlıyor.

Bu etkinlik, Japonya'nın güzelliklerini ve ruhunu kutluyor. Memleketin, eserlerine nasıl ilham veriyor?

Aslında Japon kültürüyle pek uyum sağlamadım ve bu yüzden çağdaş bir sanatçı olarak ilk çıkışımı yaptıktan sonra temelli Amerika'ya taşındım. Bir sanatçı olarak kendi kimliğimi oluşturmak zorundaydım ve bunun için Japon tarihini, özellikle de sanat tarihini iyice anlamam gerekiyordu ki sindirip iletebileyim. Yani bu bir bakıma kaçamadığım bir yol gibi.

Japonya Kültür Expo'su 2.0

Takashi Murakami, 8 Aralık 2024 Pazar günü South Kensington'daki Victoria & Albert Müzesi'nde Japonya Kültür Expo'su kapsamında yapacağı konuşmanın hemen öncesinde.

Japon kültürünün hangi taraflarını takdir ediyorsunuz ve bunlar diğer kültürlere nasıl adapte edilebilir?

Japonya, Edo döneminden sonra Batı'ya açıldığında hedefi gerçekten zengin ve güçlü olmaktı. Odak noktası, dünyada önemli olabilmek için güçlü bir ordu kurmaktı. Sonra, İkinci Dünya Savaşı'ndaki yenilginin ardından ordu dağıldı ve iş dünyasındaki tüm güçlü şirketler feshedildi. Yani bir anlamda, daha demokratik bir kültürün temeli atıldı. Ama ülke bağımsız bir güç olamadı. ABD, Japonya'nın ayakta kalması için destek olmayı sürdürdü. Gerçek bağımsızlığa erişemediği için Japon milletinde bir tür hüzün hâkim. Hüzün paylaşılır; Japon kültürü merhametlidir. Yenilgiden sonra, insanlar günlük hayata pozitif bir tavırla devam edebilmenin bir yolunu buldular.

Ayrıca Londra'daki Gagosian'da Art History à la Takashi Murakami'nin açılışını yapacaksınız. Bundan biraz bahseder misiniz?

Son 15 yıldır, eski Japon resimlerini, özellikle de Edo döneminden olanları referans alıyorum. Kendi sanat eserlerimi yaratabilmem için önce bu sanat eserlerinin formatını, teorisini ve yöntemini anlamam gerekti.

Gagosian'da sergilediğim en son işlerim, Disney+ dizisi Shogun'dan ilham alıyor. O dizideki insanlar, her iki bölümde bir, Harakiri ve Seppuku gibi intihar yöntemleriyle ölüyorlar. Her defasında da intihar etmeden önce, ritüele bağlı kalarak hazırladıkları ölüm şiirini okuyorlar.

Dizide bunun nasıl çekildiğini düşünüyordum; dini öğretilerin, görüşlerin ve manevi dünyanın nasıl ötesine geçtiğini ve o şiirlerle bir bireyin özgürlüğünü anlamaya çalıştıklarını.

Sonra da dizinin arka planına gözüm ilişmeye başladı. Fusuma kâğıdı kapılarına ve katlanabilir yüzeylere boyanmış pek çok eserin üzerinde, tıpkı eski Japon resimlerinde olduğu gibi, çok fazla insan figürü olmadığını fark ettim. En azından o bağlamda, bunun böylesine insani yaşam ve ölüm anlatıları için bir çeşit arka plan oluşturduğunu anladım. Bu da beni, yaşam ve ölüm kavramlarını keşfeden kendi sanat eserimi yaratmaya teşvik etti.

Prudence Cuming Associates Ltd.

Serginin son teslim tarihine uyma konusunda yaşadığın zorluklar hakkında Instagram'da bazı dürüst paylaşımlarda bulundun. Onlardan bahseder misin?

O paylaşımlarla, kaçışımı engellemeye çalışıyorum çünkü her gün, her an, stüdyodan kaçmak istiyorum. Gerçekten çok zorlayıcı ve stresliydi. Alkol ya da herhangi bir uyuşturucuya sığınmam ben, öyle düzenli bir bağımlılığım yoktur. Ben işime bağımlıyımdır. Yani, kaçmamı engellemek için yapıyorum o paylaşımları. Kendimi kaçmamak için tutmaya çalışıyorum. Ayrıca galericime de işin içinde olduğumu göstermek için yaranmaya çalışıyorum; evet, çalışıyorum diyorum.

Fotoğraf: Instagram / @louisvuitton ve @takashipom

Japon tarihini gözden geçirdiğiniz gibi son zamanlarda kendi tarihinizi de gözden geçiriyorsunuz. Önümüzdeki Ocak ayında 2003 Takashi Murakami X Louis Vuitton koleksiyonunun ikinci versiyonu piyasaya sürülecek. Bu nasıl oldu?

Ekim 2023 civarında, Kyoto Kyocera Sanat Müzesi'ndeki solo sergim için hazırlık yapıyordum. Sergi, 2024 baharında açıldı ve bütçemiz tükendi.

Louis Vuitton'un başkanı Pietro Beccari'ye ulaşıp dışarıya Flower Parent and Child adlı eserimin 10 metre yüksekliğinde bir heykelini yerleştirip, altına Louis Vuitton sandığından, tıpkı markayla yaptığım iş birliğinin sonucunda olduğu gibi, çok renkli bir kaide yapmayı önerdim.

Aradan çok süre geçmemişti ki, bunun sorun olmayacağını söyledi. Böylece bütçeyi aldık ve yerleştirmeyi tamamladık. Bu görüşmenin ardından Pietro iş birliğini yeniden gözden geçirme fikrini ortaya attı. Yani, koleksiyonu yenileme fikri stratejik bir düşüncedense kişisel bir fikirdi.

Elbette ki Pharrell şu anda LV'nin erkek giyim bölümünün başındaki isim ve yıllardır da desteklediğiniz birisi. Bu konuda yalnız da değil: Kanye, J Balvin ve Billlie Eilish gibi isimleri de yükselirken desteklediniz. Sizin pozisyonunuzdaki herkes neden yükselen yetenekleri desteklemeli?

Aslında kimseyi desteklediğimi düşünmüyorum. Sadece onlar iş birliği yapmak istediklerini söylüyorlar, ben de "Evet, harika, hadi yapalım," diyorum. Çünkü yaşlandıkça, mevcut dünyadan giderek daha da uzaklaştığımı hissediyorum ve bu bana çok korkutucu geliyor. Bu yüzden, gençler benimle çalışmak istediklerinde, minnettar oluyorum ve bunu yapıyorum.

Takashi Murakami'nin Japon Sanat Tarihi adlı sergi, 8 Mart 2025'e kadar Gagosian Londra'da sergileniyor.

Takashi Murakami x Louis Vuitton koleksiyonunun ikinci bölümü, 1 Ocak 2025'te piyasaya çıkıyor. Güncellemeler için buradan abone olun.