Sir HotStyle: Atatürk, Stiliyle de Lider...

Ceketler

Günlük giysilerinin çoğu takım elbiselerden oluşurdu. Bunların da çoğu fit kesimlerde, bazen kruvaze ceketli olabilirdi. Çoğunun içine V yakalı, beş-altı düğmeyle kapanan, ön uçları sivri yelekler diktirir, takımlarını üç parça kullanırdı . Ceketlerinde uzun ve kuyruklu modellerin yanında yuvarlak kesimli ceketatayları da başarıyla taşırdı.

Düz renk takımların yanında düz renk ceketleri çizgili pantolonlarla da kombinlerdi. Zaten gardırobundaki kıyafetleri farklı şekilde kombinleme konusunda da çok başarılıydı. Özellikle saat, mendil gibi aksesuarları için bol cepli takımları ve yelekleri tercih ederdi. Yazın tercih ettiği keten beyaz takımları ve aksesuarlarıyla şık ötesiydi!

''PANTOLONLAR'' İÇİN TIKLAYIN

Pantolonlar

Pantolonda ise yüksek bellileri, kimi zaman pantolon askısıyla kullanırdı. Askı için düğme ve arka belde kısa bel ayarlama kemeri gibi detaylarla, fonksiyonel olmasına özen gösterdi. Pantolonlarında duble paça, pile gibi detaylara da yer verir, potluk olmaması açısından pantolonlarında fermuar yerine dört düğme kullanırdı.

''GÖMLEKLER'' İÇİN TIKLAYIN

Gömlekler

Ceketlerinin içine çoğunlukla beyaz ve sayesinde bugün “Ata yaka” diye andığımız dik yaka gömlekler seçer; yazlık takımlarının dışında genellikle kravat kullanmıştı. Spor takımlardaysa, Amerikan yaka klasik gömlekleri tercih eder, yakasını da ceketinin üzerine salardı.

''RENKLER'' İÇİN TIKLAYIN

Renkler

Renk olarak takımlarda, o dönemlerde “memur rengi” olarak bilinen lacivert yerine liderliğini vurgulamak istercesine genellikle siyah ve griyi tercih ederdi. Ama, kahverengi, füme ve beyazı da, mevsimine göre kullanırdı. Özellikle özel günlerde siyahı, günlük kıyafetlerindeyse kahverengi ve gri tonlarını tercih ederdi. Gömleklerinde de tercihini mavi yerine beyaz ve kırık beyazdan yana kullanırdı.

''ŞAPKA VE AKSESUARLAR'' İÇİN TIKLAYIN

Şapka ve Aksesuarlar

Şapka devrimini vurgulamak için, hemen hemen tüm kıyafetlerini uygun şapkayla tamamlardı. Mesela, yazları panama şapkasını; takımlarla fötr şapkaları; palto ve yağmurluklarıyla melon şapkayı; spor giysilerle kasket; resmi açılışlarda ise fraklı ise, klark tarzda şapka tercih ederdi.

Aksesuarlardan da ödün vermez, şıklığını genelde bir mendil (düz, üzerinde K.A./G.M.K. harfleri işli, hatta bazen desenli), tespih, kol düğmesi, baston, beyaz eldivenler, yaka çiçeği (buttonière), gömlek yaka iğnesi ve daima bir köstekli saatle tamamlardı. Köstekli saat ve platin- altın kol düğmelerindeki pırlanta, zümrüt ve elmas taşlar, çiçek motifleri detaylara verdiği önemi vurgulardı.

Tabii ki takımlarının düğmeleri de, takımları tamamlayıcı nitelikteymiş. Mendillerdeki en ilginç detaysa, mendili ruh haline göre farklı kullanmasıydı. Çok neşeli olduğu günlerde mendili abartılı şekilde taşırarak, üzgün ya da sinirli olduğu günlerdeyse cepten az miktarda dışarı çıkararak kullanırmış.

''AYAKKABI'' İÇİN TIKLAYIN

Ayakkabı

Kimi zaman rugan kimi zaman deri ayakkabı, kışın ya da spor kıyafetleriyle de potin denilen botları veya çizmeleri tercih etmiş. Ayakkabılarını, askerliğini yanında yapmış olan Rum kökenli, 70 senelik kunduracı Onufri Karkilidis’in Altın Çizme mağazasına yaptırırdı.

Ayakkabılarının içine seçtiği çoraplarıyla şıklığın detaylarda gizli olduğunun kitabını yazardı. Yazları tercih ettiği tiril tiril takımların altına giydiği çift renk Brogue bağcıklı ayakkabılarıysa bugün tutkuyla sahip olduğumuz ayakkabılardan hiç de farklı değil...

''SPOR GİYSİLER'' İÇİN TIKLAYIN

Spor Giysiler

Avcı kıyafetleri diye bilinen, ceket, yelek ve kısa jokey pantolonlarından oluşan bu sefer elbiseleriyle de şık olmayı bilirdi. Kafasında kalpağı olur, tüvit kumaştan bu takımları, uzun botlarla tamamlardı. Tabii ki eldivenler ve bastonla da şahlandırmadan olmazdı. At üstündeyken papyon ve kasketle tamamladığı takımları, deri eldivenle pekiştirirdi. Gizli cep düğmeleri, paçalarda bant ya da bağcık detayları ve yıpranmaması için bacak arası süetle kaplı olan “Çakşır” denilen bu spor pantolonları dolabının adeta ikonik parçalarıydı.

Spor Giysiler

Avcı kıyafetleri diye bilinen, ceket, yelek ve kısa jokey pantolonlarından oluşan bu sefer elbiseleriyle de şık olmayı bilirdi. Kafasında kalpağı olur, tüvit kumaştan bu takımları, uzun botlarla tamamlardı. Tabii ki eldivenler ve bastonla da şahlandırmadan olmazdı. At üstündeyken papyon ve kasketle tamamladığı takımları, deri eldivenle pekiştirirdi. Gizli cep düğmeleri, paçalarda bant ya da bağcık detayları ve yıpranmaması için bacak arası süetle kaplı olan “Çakşır” denilen bu spor pantolonları dolabının adeta ikonik parçalarıydı.

Evde, manevi kızı Ülkü ile oynarken giydiği bu kısa kollu gömleği ve süveteri de ilham veren cinsten...

''ÖZEL GÜNLERDE'' İÇİN TIKLAYIN

Özel Günlerde

Mustafa Kemal, Meclis açılışları,bayram ve özel günlerde tercihini frak; gece davetlerinde smokinden yana kullanırdı. Benim en sevdiğim görüntüsünü de bu kıyafetler içinde veriyor. Böyle giyindiğinde seyyar yakalı kolalı beyaz gömlek (gömleklerin manşetinde Gazi Mustafa Kemal baş harfleri GMK işli), beyaz papyon ve derin U yaka siyah yeleği üzerine, siyah saten yaka kuyruklu frak ceketi tercih eder; evaze pelerin, klark şapka, baston ve beyaz eldivenleriyle tamamlardı. Bu görüntüsüne hayran olmamak elde değil…

Smokininin içine, beyaz yelek ve beyaz papyon tercih ederdi. Bugün Wikipedia’da “white tie (beyaz papyon)” kelimelerini yazdığınızda, karşınıza onun resminin çıkması hiç tesadüf değil… Hastalığının ilerleyen günlerinde İngiliz diplomatlara verdiği bir davete hazırlanırken, yaverinden günün İngiliz modasını araştırmasını ve uygun kıyafet diktirilmesini istiyor. Yaver, “marin” modasının detaylarını öğreniyor ve Atatürk; konuklarını, saks mavisi ceket, beyaz pantolon, jakarlı lacivert kravat, beyaz ayakkabı ve Kılıç Ali’nin armağanı kasketle karşılıyor. Londra’daki bir konferansa ülkeyi temsilen katılacak olan Celal Bayar’dansa Burberry kumaş istiyor. “Bir de kendine al, diktirip beraber giyelim Celal Bey.” diyor.

''PALTOLAR'' İÇİN TIKLAYIN

Paltolar

Paltoda da ince bir zevke sahipti. Kruvaze kapanan paltoları yünlü kumaştan, bazen de balıksırtı desenli olurdu. Şal yaka olanlarınsa yakaları illa ki kürk (tanıdık geliyor mu?)olurdu. İlkokul sınıflarında kürk yaka paltosuyla olan portresi herkesin aklında yer etmiştir. Bunun yanında bej trençkotları, kruvaze deri paltoları da şahaneydi.

Paltolarını da yine paltodaki kürklerden yapılma kalpak ya da fötr ve melon şapkalarla, eldiven ve bastonlarla tamamlardı. Ceketlerde ve yeleklerde tek sıra kapamayı tercih ederken 1930 sonrasında, kruvaze ceketi tercih ederdi.

Paşa, bir asker titizliğiyle, ayakkabılarının cilasına, giysilerinin ütüsüne özen gösterir; kırışması zor kumaşları tercih edermiş. Tüm bu nedenler sayesinde de, dönemin en şık lideri olarak anılmayı hak etmiş. Son olarak giydiklerini nasıl taşıdığına ve resimlerdeki fotojenikliğini fark ettiniz mi? Bu, onunla tanışan insanların, kendisine hayranlık duymasını sağlarmış.

Peki yeni ordu kurulacağı 1930 yılında, Mustafa Kemal üniforma tasarımı için kimin kapısını çaldı dersiniz? Mademoiselle Coco Chanel’in... Yıllarca onun tasarımıyla devam eden Ordu, 1985’te ABD ordusunun kıyafetlerini benimser ve 2005’te Arzu Kaprol TSK üniformalarını tasarlayan ikinci tasarımcı olur.

Faruk Saraç, 10 Kasım 1998’de, ölümünün 50. yılında, Sarı Zeybek koleksiyonu hazırlayıp Dolmabahçe Sarayı’nda sundu. Bu; yapılmış ilk ve son Atatürk koleksiyonu olarak tarihe geçti.

Ben de 18 Mart haftasında gelmiş geçmiş en şık ve en stil sahibi lider olmasından gurur duyduğum Ata’mızın dolabını incelemek istedim: Bugün bile örnek alınması gereken böyle bir stil ikonunu uzaklarda aramayalım diye...