Neuchatel Xamax'ın Öfkeli Patronu - Bulat Çagayev

Yazı GÖKHAN İLKER

Aslında, Neuchatel Xamax'ın maddi sıkıntı içinde olduğu ve kulübün yönetiminin eninde sonunda değişmesi gerektiği, gün gibi ortadaydı. Eski başkan Sylvio Bernasconi, Nisan ayı içinde, kulübe alıcı aradığını sık sık dillendiriyordu. İşte bu puslu günlerde ortaya çıkan alıcı, Çeçen iş adamı Bulat Çagayev oldu. Ancak, Çagayev gibi karanlık bir adamın kulübü alması, İsviçre'de itidalle karşılanmadı; gazetelere ve televizyonlara konuşan birçok kişi, Çagayev'in, kulübü kara para aklamak için kullanacağını iddia etti.

Özerk Çeçen Cumhuriyeti'nin Putin yanlısı başkanı Ramzan Kadirov'un sağ kolu olduğu bilinen Bulat Çagayev'le ilgili geniş bir bilgiye, kimse sahip değil. Medya, Çeçen iş adamının, gaz ve petrol işiyle ilgilendiğini iddia ediyordu. Ancak o günlerde bir açıklama yapan Çagayev, iddiaları yanıtlayıp, hedefini şöyle anlattı: "Neuchatel'e, ulusal bir zafere giden yolda liderlik etmekten mutluyum. İyi motive olmuş ve hazırlanmış bir takımla, kısa sürede Avrupa'da çok başarılı sonuçlar elde edecek ve Şampiyonlar Ligi'nde yer alacağız. İnşallah bu yıl, Avrupa liginde mücadele edeceğiz. Uzun dönemli planlarımız arasında, Avrupa'da, Çeçenlerin futboldaki başarısını da göstermek yer alıyor. Futbolcularımızdan, üç şey isteyeceğiz: kendilerini takıma adamaları, kendilerine iyi bakmaları ve profesyonelce mücadele etmeleri. Antrenör konusunda çeşitli adaylarımız var ama isimlerini şu an için açıklamayı uygun görmüyorum. Bu yıl, yedi yeni oyuncu transfer edeceğiz; ama bu isimler, kesinlikle ünlü oyuncular olmayacak. Takımımızın oyun stiline uygun, yetenekli oyuncuları alacağız."

Bulat Çagayev, sözlerinin taraftar üzerindeki etkisinin oldukça etkileyici olduğunu görünce; vitesi boşa aldı ve gerekirse, Neuchatel Xamax'ın maçlarını oynadığı La Maladiere Stadı'nı da satın alabileceklerini anlatmaya başladı. Kendisi ile ilgili sorulara da yanıt veren Çagayev; inşaat, metal ticareti ve gayrimenkul sektörlerinde faaliyet gösterdiğini ama iddiaların aksine, petrol ve gaz ticaretiyle hiç uğraşmadığını belirtti. Takımı kara para aklamak amacıyla satın aldığı yönündeki iddiaları da şiddetle reddeden Çeçen iş adamı, Saint-Sulpice'de bir evi olduğunu ama o evin de eşinin üzerine olduğunu söyledi.

Bu noktada, Neuchatel Xamax'ı hatırlamakta fayda var. Türk seyircisi, Neuchatel'i, 1988 yılındaki 3-0 ve 5-0'lık efsane Galatasaray maçlarından tanıyor. İsviçre'de, kalecisi Simoviç'e polis köpeklerinin saldırdığı, futbolculara bir dayak atılmadığı kaldığı karşılaşmayı 3-0 kaybeden Galatasaray; İstanbul'da, muhteşem bir Tanju Çolak performansıyla, rövanşı 5-0 alıp tur atlamıştı (Ya da atladığını sanmıştı.). Başına bozuk para atıldığı için kafası yarılan Fransız hakem Joel Quinou'ya yapılanları kullanan İsviçreliler sayesinde, UEFA, maçı incelemeye almış ve Galatasaray'ın hükmen yenik ilan edileceği dedikoduları ortalığı sarmıştı. Ancak, İsviçrelilerin o zaman es geçtiği ufak bir ayrıntı vardı: Ali Şen başkan; o zamanlar, Bodrum'daki malikânesinde değil, İstanbul'da yaşıyordu ve aktif olarak futbolun içindeydi. Türkiye'ye gelen veya gelmeyen her ünlü futbol adamının arkadaşı olan Başkan Şen, ezeli rakipleri için de devreye girip, Galatasaray'ın Neuchatel'i 5-0 ezerek kazandığı maçı bir de UEFA nezdinde masada alıyordu. Birçok futbol otoritesine göre bu maç, Türk futbolunun dönüm noktası oldu. İnanılmaz bir rövanş maçı oynayan Galatasaray, Türk takımlarına Avrupa'da başarılı maçların yolunun açmış ve kendisi de Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nda yarı final oynamıştı.

Neuchatel Xamax'ın başarıya olan hasretini de işin içine kattığımızda; taraftarlar, pek güvenilir kabul edilmeyen geçmişine rağmen, Bulat Çagayev'e onay verdi. Çagayev, güçlü adamdı ve işe yarar transferler konusunda güven veriyordu. Çagayev, gaz verdikçe sevinen taraftarlara, yeni vaadini de şu sözleriyle anlattı: "Hedefim, Neuchatel'i Şampiyonlar Ligi'nde oynayan bir takım hâline getirmek." Çagayev, aslında futbola uzak bir isim değil; zira o, Ramzan Kadirov'un sahibi olduğu ve Rusya Premier Ligi'nde oynayan Çeçen takımı Terek Grozny'nin başkan yardımcılığını da yapmıştı. Çagayev, geçtiğimiz Mayıs ayında, Çeçenistan Cumhurbaşkanı Ramzan Kadirov'un babasının adını verdiği Grozni'de inşa edilen 35 bin kişilik Hacı Ahmet Kadirov Stadyumu'nun açılışında oynanan dünyanın en tuhaf maçıyla da radarımıza girmişti. Ramzan Kadirov'un adamları ve ünlü futbolcular arasında yapılan maça; Maradona, Alan Boghossian, Fabien Barthez, Franco Baressi, Steve McManaman, Robbi Fowler ve Luis Figo gibi birçok eski ünlü futbolcu katılmıştı. Hayır işi yaptıklarını söyleyen futbolcuların, daha sonra yüz binlerce dolarlık elmas saatler ve yüz binlerce avro tutarında para aldıklarının ortaya çıkması; karizmalarının çizilmesine yol açmıştı. İddiaya göre, Çagayev, bu garip maçın finansörü ve arkasındaki adamdı.

Bulat Çagayev, kulübü alır almaz, işe yönetimden başladı; yönetimdeki bütün kilit noktalara, kendi adamlarını getirdi. Çagayev'in, başkan seçimi de oldukça ilginçti; çünkü kendisini eleştirenlere küfür eder gibi, kulübün başına, daha önce İsviçre'ye iltica başvurusu yapan ancak reddedilen Çeçen İslam Satuyev'i getirdi. Ardından, takımın sportif direktörlüğü, Çagayev'in sağ kolu olan eski Rus futbolcu Andrei Rudakov'a emanet edildi. Rudakov, bu görevi eski sportif direktör Christophe Moulin ile birlikte yürütüyor. İltica başvurusu reddedilen Satuyev'in takımın başına getirilmesi, İsviçre hükümetini çok memnun etmedi. Maliye Bakanlığı, Çagayev'in hesaplarını dondurup incelemeye aldı. Çagayev, bu mali operasyonu şöyle değerlendiriyor: "Biliyor musunuz; Neuchatel'i satın aldığımda, siyasiler hesaplarımı bloke etti. Utanılacak bir durum. Sözde, benim param kirliymiş. Bunca yıldır, İsviçre'deyim; kendi ihtiyaçlarım ve ailem için harcarken param temizdi de şimdi mi kirlendi?" Ancak, bakanlığa yakın kaynaklar, Çagayev'in soruşturulmasının nedenini; Rus oligark'ın, 1997 yılında, Rus petrol şirketi Gazprom'dan çıkan yaklaşık 750 milyon dolarlık bir para aklama skandalına adının bulaşmış olması olarak açıkladı. Çagayev, bu iddiaları, İsviçre'nin ünlü gazetesi Blick'e şöyle açıkladı: "Sovyetler Birliği döneminde, 12 yıl boyunca, devlet sektöründe çalıştım. Daha sonra, ticarete soyundum. İnşaat ve emlak işindeydim. İnanın bana, hiçbir zaman petrol ve gaz sektörüne bulaşmadım."

Bulat Çagayev'in Neuchatel Xamax'ı neden aldığı, hükümet ve medya için büyük bir merak konusuydu. Çagayev, bu meraklı sorulara ve batmakta olan Neuchatel'in İsviçre medyası tarafından bir anda kıymete binmesine karşı çok sinirliydi: "Bir dönem, Cenevre kentinin kulübü olan Servette'i almak istemiştim. Ancak, kulüp sahibiyle anlaşamadım. Bu kez, talep benden gelmedi. Birileri gelip bana, 'Eğer siz almazsanız, bu kulüp ölecek.' dedi. Ben de, 24 yıldır İsviçre'de yaşayıp, bu ülkenin bana kazandırdıklarına karşılık olarak bu işe soyundum. Pek çok insan bana inanmıyor ama kesinlikle iyi niyetliyim ve dürüstüm. Eğer bir gün bu kulübü alacak vatansever bir İsviçreli çıkarsa, o kişiye, Xamax'ı bedava vermeye hazırım. Xamax, kimsenin istemediği zavallı bir kadın gibiydi. Ben bu kadınla evlenince, şimdi herkes kadına gidip, senin kocan aptalın teki diyor."

Satın alındıktan sonra, kulübün ilk büyük sınavı, İsviçre Kupası finaliydi. 2003 yılında sonra ilk kez finale çıkan Neuchatel Xamax'ın finaldeki rakibi, FC Sion'du. Ligden düşmekten son maçta kurtulan Xamax, kupada finale kadar yürümüştü. Ancak Neuchatel, "itici" motivasyonuna rağmen, maçı 2-0 kaybetti. Bu yenilgi, Bulat Çagayev'i çılgına döndürdü. Çagayev, maçtan sonra, kulüp içinden bahis sistemine karışan bazı kişilerin şike yaptığını iddia etti: "Maçtan sekiz gün önce, bir arkadaşım bana telefon açıp, kupa finalini 2-0 kaybedeceğimizi söyledi. Ne büyük bir tesadüf ki, 90 dakika bu skorla bitti. Elimde deliller var. Belirtmem lâzım ki, bu işin içinde FC Sion ve hakemler yok. Oyuncu menajerleri, İnternet üzerinden bahis oynayanlar adına, Xamax kulübünün içinden bazı kişilerle bu işi düzenlemiş. Bu işe karışanların isimleri var. İsteyenlere verebilirim. Bu eski yöneticilerin yaptığı, inanılmaz işler var. Beş Rumen futbolcuyla yapılmış sözleşme var ve her birine, 2014 yılına kadar ayda 50 bin İsviçre frankı ödemek zorundayız. Ancak bu futbolcuların biri bile, Neuchatel'e uğramamış!"

Transfer dönemine hızlı giren Neuchatel Xamax, Güiza'dan Fredric Kanoute'ye kadar birçok yıldız isme talip oldu. Ancak, bu isimlerin hiçbirine Neuchatel forması giydirilemedi. Yine de Bulat Çagayev, takımı görece bir "yıldızlar topluluğu" hâline getirdi. Daha önce Fransa'da bir yıl Bordeaux, son altı yılda ise İspanya'da Almeria forması giyen ve Nijerya Milli Takımı'nda da oynayan 28 yaşındaki Kalu Uche'nin takıma katılması, havayı bir anda değiştirdi. Bosna asıllı İsviçreli yıldız golcü Haris Seferovic'in Fiorentina'dan ve Javier Arizmendi'nin Getafe'den kiralanması ise beklentileri arttırdı. Çagayev'in transfer harekâtı, bu kadarla sınırlı değildi. Önce, Valencia'nın Mallorca'ya kiralık gönderdiği David Navarro kiralandı. Barcelona'da tutunamayıp Xerez ve Getafe'de kiralık olarak oynayan Victor Sanchez, bonservisiyle birlikte alındı. Ayrca, kaleci Rodrigo Galatto'nun yerine, Borussia Mönchengladbach'ın Belçikalı file bekçisi Logan Bailly kiralandı.

Ancak Bulat Çagayev ve göreve getirdiği yönetimin yıldızı, nedense teknik kadroyla bir türlü barışmadı. Takımın başına gelir gelmez, önce, teknik direktör Didier Olle-Nicole'yi kovdular. Onun yerine gelen Bernard Challendes'in takımdaki ömrü, kupa finalini kaybettikleri Sion maçıyla sona erdi. Bu isimlerin ardından, takımın başına, teknik direktör olarak Francois Ciccolini ve sportif direktörlük görevine ise, Olympique Lyon'un Brezilyalı eski golcüsü Sonny Anderson getirildi. Takım, ligin ilk haftasında, evinde Luzern'den üç yiyip gol atamadan maçı kaybedince; bu sefer, fatura, ilk maçına çıkan Brezilyalı kaleci Rodrigo Galatto'ya kesildi. Sonraki hafta Basel deplasmanında 2-0 yenilince; Ciccolini, Sony Anderson, kaleci antrenörü Jean Luc-Ettori ile yönetimden birçok isim kovuldu. Çıldıran Çagayev, kulübün sponsorluk anlaşmalarını da tek taraflı feshetti. Takımın önemli isimlerinden Carlao ve Gilles Binya'ya "Git, kendine kulüp bul." denilince; Binya, soluğu Gaziantepspor'da aldı. Karara tepki gösteren Ciccolini, ''Bizden büyü yapmamız isteniyor. Kalmak isterdim; ancak, bize daha fazla zaman gerekirdi. Burada aralıksız çalıştık ama olmadı.'' dedi. Marsilya, Monaco, Barcelona ve Lyon'daki golleriyle anılan 40 yaşındaki Sonny Anderson ise, ''O, bir numaralı yetkili. Kararı veren o ve söyleyecek bir şey yok.'' diye konuştu.

Bulat Çagayev'in bu davranışları, asilzadelerle dolu Neuchatel kantonu yönetimini alarma geçirdi. Onun tavırlarını, "Spor ahlakına aykırı, saygısız ve kaba" bulan Neuchatel Kantonu Spor Bakanı Philippe Gnaegi; Neuchatel yönetimden kaynaklanan memnuniyetsizliğini her yerde dile getiriyordu. Neuchatel kantonunun yöneticileri, imajları zedelendiği gerekçesiyle, Çagayev'i acil görüşmeye çağırdı. Xamax'ın, kantonlarının gururu olduğunu ifade eden yetkililer; Çagayev'den, kulübü Avrupa standartlarına uygun yönetmesini istedi. Çagayev'in buna karşı çıkması hâlinde, kulübün bundan böyle Neuchatel adını kullanamayacağı da masaya kondu. Ancak Çagayev, kendi uygulamaları nedeniyle kantonlarının adının kirlendiğini düşünen birçok yöneticiyi o toplantıda ikna etti.

Çagayev'in gizli silahı İspanya'da görüşüp anlaştığı Sevilla'yı 5 yıl yöneten, ardından 3 yıl Deportivo La Coruna'nın başında kalan son olarak Athletic Bilbao'nun başına gelen ilk İspanyol olan Joaquin Caparros'tu. Yeniden yapılanma üstadı olan Caparros, Neuchatel Xamax'ın son umuduydu. Oyuncuları tarafından çok sevilen Caparros'un ömrü de 5 haftayı geçmedi. Lausenne ile 2-2 berabere kalan Xamax 10 takımlı ligde 9. sıraya demir atınca Çagaev soluğu soyunma odasında aldı. Kendisinin soyunma odasına niçin geldiğini soran Caparros'un boğazına sarılan Çagayev'i yine korumalar sakinleştirdi. Çagayev ardından futbolculara dönerek sadece iki cümle kurdu: "Böyle oynamaya devam ederseniz hepinizi öldürürüm. Bundan sonra canınıza dikkat edin."

Bu baskından bir kaç gün sonra, Joaquin Caparros kovuldu. Kulübün hissedarları da, bu yaşananlara tepkili; ancak bütün gücü elinde tutan Bulat Çagayev'e söz geçirebilecek birileri yok. Bu tehdidin ilk olmadığı, geçtiğimiz hafta yine Blick'te yayımlanan bir haberle ortaya çıktı. FC Sion'la oynanan ve ilk yarısı 2-0 Xamax'ın mağlubiyetiyle kapanan maçın devre arasında soyunma odasına inen Çagayev; maçı almaları için, futbolcuları, duymaya pek alışık olmadığımız sözlerle motive etmeye çalışmıştı: "Hepinizi geberteceğim." Şimdi ise, takımın başında, Çagayev'in daha rahat hareket etmesini sağlayan Terek Grozny'nin eski teknik direktörü İspanyol Victor Munoz var. Bu arada, Çeçen başkanın, başarıya giden yol için 30 milyon franklık bir bütçe ayırdığı da söylentiler arasında. Ancak bu yazının yazıldığı sırada, Neuchatel Xamax, Munoz yönetiminde aldığı iki galibiyetle, 10 maçta topladığı 15 puanla 6. sırada. Başkan, bütün bu belirsizlikle ilgili şöyle konuşuyor: "Mevcut durum iyi değil, kabul ediyorum ama sezon sonu, bizim için önemli. O zaman, genel bir değerlendirme yapacağız. Yeni yapılanma sürecinde, şanssızlıklar yaşadık. Ama doğru yolda olduğumuzu düşünüyorum. Toparlanacağız…"

Neuchatel Xamax, bu yıl da beklentilerin çok gerisinde bir sezon geçiriyor. Futbolcular ve teknik kadro, Bulat Çagayev'in baskısı altında oldukça stresli günler geçiriyor. İsviçreli diğer takım taraftarları ise, tam anlamıyla ondan ve onun tarzından nefret ediyor. Çagayev'i destekleyen birçok taraftar olduğu gibi, maçlar sırasında aleyhinde yazılı pankartlar açan birçok Neuchatelli bulmak mümkün. İşte bu yüzden, İsviçre için kalburüstü sayılacak yabancı yıldızlara rağmen; takımın maçlarını oynadığı 12 bin kişilik La Maladiere Stadı'na, her hafta ortalama 5.000 taraftar geliyor. Dökülen bunca para, transfer ve tehditlere rağmen; takım, bırakın kafaya oynamayı, küme düşme kâbusunu bile atlatabilmiş değil. Oynadığı 11 maçın dördünü kazanan, dördünü kaybeden ve üç maçta beraberlik alan Xamax, topladığı 15 puanla sıradan bir takım hüviyetinde. Kırmızı-siyahlıların attıkları 12 gole karşılık kalelerinde gördükleri 14 gol yüzünden, elde ettikleri "-2" averaj, kırıklarla dolu kötü bir karneyi anımsatıyor. Ancak işlerin biraz daha ters gitmesi, soyunma odası koridorlarının çok daha yüksek sesle, şu şekilde çınlamasına sahne olacak: "Böyle oynamaya devam ederseniz, hepinizi geberteceğim!"