1 / 16
Geleceğin meslekleri
Hızına yetişemediğimiz teknoloji sayesinde, inanılmaz kısa sürelerde, çok büyük değişikliklere şahit oluyoruz. Durum böyle olunca da insanların ihtiyaçlarına göre meslekler de değişimlere uğruyor ve hatta sektörlerde yeni alanlar açılıyor. Bunlar neler mi? Hemen göz atalım öyleyse.
Yazı Ayça ZAMAN
2 / 16
Geleceğin meslekleri
Bundan yüz yıl öncesini düşünün; insanlar, hayatlarını nasıl kazanıyordu? gibi bir soru size sorulsaydı, ne yanıtlar verirdiniz? Tarla sürerek? Ahşap işleri yaparak? İnşaat işçisi olarak? Eskiden meslek dediğimiz şeye dönüp baktığımızda, kitleleri etkileyen oluşumlar yerine daha tekil ve sabit meslekler karşımıza çıkıyor. İnsanlar bir yol seçerdi ve o yolda işinin en iyisi olana kadar da devam ederdi. Ancak hızla gelişen teknolojiyle beraber hızla gelişen dünyamızda meslekler de değişime uğradı ve şu an bize bilim-kurgu gibi görünen işler de geleceğin meslekleri olma yolunda ilerliyor. Bu mesleklere olan ihtiyaç elbette bölgesel, kültürel ve imkânlar dâhilince değişecek ancak bazıları, eski mesleklerin günümüz şartlarına ayak uydurmuş hâli olarak göze çarpıyor.
3 / 16
Geleceğin meslekleri
Bu bağlamda sadece mesleksel değişiklikler de olmayacak. İnsanların aldığı eğitimden öte, yeteneklerinin de ortaya çıktığı bir gelecek çok olası görünüyor. Örneğin; bir makine mühendisi, teknoloji ve İnternet sayesinde hem mesleğini uygulayacak hem de olan resim yeteneğiyle İnternet üzerinden eserlerini satabilecek. Bu imkânların şu anda da olduğunun bilincindesinizdir fakat bunu çok daha profesyonel ve artık yan işlerin de başlı başına bir kariyer gibi yürütüleceği dönemler çok da uzaklarda değil. Ülkemiz sınırlarında işler nasıl ilerleyeceğini yine bunu dönem özellikleri ve üniversitelerin açtığı bölümler şekillendirecek fakat dünyada bazı meslekler ön plana çıkmaya başladı bile. Neler olduğunu merak ediyorsanız, başlayalım...
4 / 16
Geleceğin meslekleri
Para sektörüyle konuya giriş yapalım öyleyse. En çok beklenenlerden biri sanal para dünyasındaki değişiklikler. Alternatif para birimi bankacılığı bir meslek olarak şu an çok olası görünüyor. İnternet üzerinden yapılan ödemeler ve sanal para birimleri günümüzde de ciddi oranda artış gösteriyor ve bu şekilde devam ettiği sürece bunların büyük banka benzeri bir sisteme girmesi kaçınılmaz gibi görünüyor. Javelin Strategies’in yaptığı araştırmaya göre; İnternet’ten yapılan alışverişlerin %20’si alternatif para birimleriyle yapılıyor. Oyun sektörü bunun en çok hissedildiği sektör ve çoğu fi rmanın kendi para birimi bulunuyor. Bunlardan en çok ortalığı sarsan ise son dönem Bitcoin oldu. Sanal para birimi olan Bitcoin ile İnternet üzerinden hisse alıp parasını iyi işleyenler sayesinde oldukça değer kazandı. Kısacası alternatif para birimleri meseleleri piyasanın son dönem gündemini yeterince oluşturdu ve devletlerin bu olaya nasıl bakacağı ise hâlâ muallâkta. Bu arada üretim dünyasında nasıl devrimler bekleniyor, onlara da değinmek gerekiyor. İnsanların tüketim ihtiyaçları her geçen gün çok daha fazla artıyor ve ham madde olanakları da buna bağlı olarak yavaş yavaş tükeniyor.
5 / 16
Geleceğin meslekleri
Doğru kullanıldığı takdirde dünyayı sarsacak mesleklerden biri 3D baskı mühendisliği. 3D baskı teknolojisinin gündeme girmesiyle yararları ve zararları medyada çok fazla yer aldı ve bu gidişle de bu konu hiç kapanacak gibi görünmüyor. Okullarda şimdiden bu konuyla ilgili dersler veriliyor ve çevre dostu bir ham maddeyle, üretimin her alanında 3D baskı teknolojisiyle harikalar yaratılabilir. Üretim sektörünü etkilemesini bir yana bırakalım, evinizde bozulan sehpanızın ayağını bile basabilirsiniz! Henüz tasarım alanı bu kadar büyük değil ve bir kamera boyutundaki bir nesnenin basılması bile iki saat sürüyorken, şu an seri üretimde harikalar yarattığını söyleyemeyiz fakat bu sistem ilerlediği anda ufak çaplı bir devrimin yaşanacağı olası. 3D baskı tekniğinin bireysel hayatta kullanımı çok yakın gelecekte gerçekleşecekmiş gibi görünmüyor; olduğu zaman kendi söküğünüzü kendinizin diktiğini düşünün. Yıl 2013 ve henüz toplum buna hazır değil, kabul edelim.
6 / 16
Geleceğin meslekleri
Tıp sektörü ise her geçen gün kendini geliştirmekle kalmıyor ve genetik mühendisliği, kadın doğum uzmanlıyla birleştiğinde fetüs sağlığı uzmanları kendi alanlarını yaratmaya başladılar bile. Fetüs, yani anne karnında gelişmekte olan bebek sağlığı konusunda özellikle ABD bazında ciddi çalışmalar yapılıyor fakat bu birim halen ana-çocuk hizmetleri altında geçiyor. Genetik mühendisliğinin de katkısıyla geliştirilmeye başlanan bu tıp dalında amaç; daha bebek doğmadan oluşabilecek hastalıkları ve kalıtsal olmaya meyilli problemleri olabildiğinde erken davranarak ortadan kaldırmak. Doğuştan gelen hastalıkların daha başlangıç haftalarında belirlenebileceği ve ilerleyen zamanlarda neredeyse genetik kodların yeni yetişen bir fetüsün sağlığını etkileyemeyeceği söyleniyor. Daha sağlıklı ve uzun ömürlü bir neslin sinyalleri bunlar; bakalım zamanla nasıl gelişecek…
7 / 16
Geleceğin meslekleri
TOHUM PROJELERİ YÖNETİCİLİĞİ
“Dragon’s Den” yarışmasını hatırlamayanınız varsa, hatırlatalım. Ufak projeler, dünyanın en büyük yatırımcılarına sunuluyordu ve eğer iş görecek bir projeyse bu multi-milyoner iş adamlarımız kendilerine sermaye sağlıyordu. Bu yarışma hem yurt dışında hem de ülkemizde oldukça tuttu ve E-Tohum projelerinin nasıl yürüdüğü hakkında fikir veren başarılı bir örnek teşkil etti. İnovatif fikirleri sahiplenen melek yatırımcılar sayesinde fikirlerini dünyaya sunan proje sahipleri bu projeden kârlı çıktı ve yeni nesil iş sistemleri hakkında da insanlara ön ayak olmuş oldu. Ülkemizde bu fikirler çeşitli melek yatırımcıların önderliğinde e-tohum adı altında ilerliyor. Nevzat Aydın ve Alphan Manas gibi önemli isimler ise ülkemizin en çok öne çıkan melek yatırımcılarından.
8 / 16
Geleceğin meslekleri
SİBER GÜVENLİK UZMANI
Siber suçlar ve kanunları çoktandır gözden geçirilip araştırılıyordu ve İnternet’in de bu kadar kişile ulaşmasıyla kitleleri etkileyebilecek bir potansiyele ulaştı. Ülkeden ülkeye İnternet kanunları ve kuralları değişse de, geçerli olan bir şey var ki, günümüz hukuk standartlarının dışında daha kapsamlı ve güncel yasalar gerekiyor. Hack problemlerinin aşılması ve kişisel siber hayat bilgilerinin korunması artık çok ciddi bir konu ve özellikle alışveriş siteleri büyümeye devam ettikçe siber güvenlik uzmanlarının sayısı artacak.
9 / 16
Geleceğin meslekleri
GÜNÜMÜZ MESLEKLERİNDE FARKLI EĞİLİMLER
En eski mesleklerden birkaçını incelemek de gerekiyor bu konu altında, devir değiştikçe onlarda olabilecek değişikliklerden de bahsedelim biraz. İnsanların doğru bilgiyi doğru kaynaklardan öğrenmesi gerektiği gibi, genel olanı da yeni nesil ve eski nesil arasında köprü kurarak aktarması gerekiyor. Bunlardan ilki yazarlık örneğin. Yazarlık mesleğinin artık kâğıttan çıkıp, dijitale dönmesi bekleniyor. Hem çevrecilik adına, hem de teknolojinin nimetleri aracılığıyla, önümüzdeki 10 yılda basılı kitap sayısının düşeceği yıllardır söyleniyor. Yazarların değineceği konuların da devrin değişmesiyle beraber zenginleşeceği aşikâr; daha şimdiden bilim felsefesi üzerine örnekler çıkmaya başladı ve bu yeni devir sürecinde bu konuda bilgiye ihtiyaç oldukça fazla olacak. Bu süreçte önemli olan en büyük şey, bu işin başında; yani yazılı basın medyasının dijitale nasıl ayak uydurabileceği. Nesiller arası geçişin en kolay açıdan sağlanması ve yeni bilgi sistemleriyle yeni bir hayat biçiminin de olabildiğince gerçekçi aktarılması kesinlikle çok önemli.
10 / 16
Geleceğin meslekleri
Öğretmenliğe baktığımızda ise, yeni bir nesli yetiştiren bir önceki neslin öğretmenleri son 10 yılda yeni teknolojilere ve öğretim sistemlerine ayak uydurdular fakat sürekli teknolojiyle iç içe olan bir neslin “Gerçeğe bağlı kalma” sisteminde yetiştirilmesi için sosyal danışmanlık yapan öğretmenler olması bekleniyor. Olması gereken sistemi anlatan, öğrendiği derslerle değil de hayatta pratik yapmalarını sağlayacak ve psikolojilerini koruyacak yapılanmalar olması söz konusu. Bu hem geçmiş nesliyle iletişim kurabilmesi açısından büyük önem taşıyor, hem de artık iki nesil arasındaki fark çok ciddi hızla açıldığından, dönemler arası geçişler ciddileşiyor. Kâğıt, defter olayından tabletteki derslere ve soru kâğıtlarına hangi ara geçtik, son 10 yılı bir düşünün. Öğretim sistemi, eğer teknolojinin gelişimi ile doğru orantılı işlerse, geleceğin mucitleri de çok küçük yaşlardan itibaren istedikleri mesleği seçebilecek. Öğretmenler için de dijital yıllar farklı kulvarlar açıyor. Okula gitmek zorunda olmayan çoğu öğretmen, online ders sistemine kayıt olmuş durumda ve dünyada çevrimiçi eğitimin önemi git gide büyüyor. Sadece çevrimiçi ders alarak bir okul mezunu olabildiğiniz gibi, ülkemizde de inekle.com modelindeki sitelerde çocuğunuza uygun rakamlarda, önemli üniversitelerden mezun olmuş öğretmenler aracılığıyla ek ders satın alabiliyorsunuz.
11 / 16
Geleceğin meslekleri
YÜKSEK RAYLI METRO HATTI MÜHENDİSLİĞİ
“İyi de, bu meslek zaten var!” diyebilirsiniz, çekinmeyin. Yeni nesillerin ihtiyaç duyduğu daha hızlı ulaştırma sistemi projeleri kabul görmeye başlandı ve bunların en büyük özelliği manyetik raylı bir sistem sunuyor olmaları. Bir otomobilin aynı mesafede yaktığının %2’si kadar yakıyor. Aynı kapasitedeki bir otoyolun bedelinin sadece 1/4’i fiyatına inşa edildiğini de belirtelim!
12 / 16
Geleceğin meslekleri
HER AN PATLAYABİLECEK MESLEKLER
İsimlerini tek tek okuduğunuzda kulağa komik geliyor olabilir ama bu meslekler tutarsa, Esquire’ı hatırlayın!
13 / 16
Geleceğin meslekleri
TEKNOLOJİK DETOKS DANIŞMANI
Psikiyatrinin ve psikologların yetmediği yerde, İnternet’te kendinizi stalker gibi hissettiğinizde, arkadaşlarınızla sohbet etmek yerine, en yüksek ekran aydınlatmasında telefonunuza baktığınız o anlardan sonra teknolojiden uzaklaşma danışmanları şart!
14 / 16
Geleceğin meslekleri
DİKEY DUVAR PEYZAJ MİMARLIĞI
Şehirlerde çiçek ekecek alan kalmadıkça, peyzaj müdürlükleri de betonları süslemeye başladılar ve bu durum sadece burada değil, tüm dünyada yaygın hale geldi. Bina kaplamalarına da bulaşırlarsa, ciddi bir meslek haline gelebilir.
15 / 16
Geleceğin meslekleri
DİJİTAL ÖLÜM YÖNETİCİSİ
“Öldüğümüzde sosyal medya hesaplarımız ne olacak?” Her sosyal medya sitesinin farklı politikası bulunuyor ama belli ajanslara tüm bilgilerinizi verip, siz öldükten sonra kapatmalarını isteyebilirsiniz. Şimdiden bu tarz iş olanakları açıldı bile.
16 / 16
Geleceğin meslekleri
GÖÇ EDEN HAYVANLAR UZMANI
En son olan hızlı trenin göç eden kuşlara çarpması vakasını hatırlarsınız... Küresel ısınmayla beraber göç yolları da ciddi değişikliklere uğruyor ve hem türleri korumak hem de onlar için daha iyi bir rota oluşturmak adına ihtiyaç duyulabilir.