2016 Nobel Edebiyat Ödülü'nün bugün Türkiye saatiyle 14.00'te açıklanması bekleniyor. Bu yıl verilecek ödülün favorisi olarak Kenyalı yazar Ngugi wa Thiong'o öne çıkıyor. Ödülün diğer favorileri ise Suriyeli yazar Adunis, Japon Haruki Murakamive ABD'li edebiyatçı Philip Roth. Nobel Edebitat Ödülü 1901 yılından beri her yıl Alfred Nobel'in anısına veriliyor. Ödül 1914, 1918, 1935, 1940-43 yıllarında verilmedi. Nobel Edebiyat Ödülü'nü 1997 yılında Polonyalı şair Wislawa Szymborska aldı. Ödül komitesi Szymborska'ya ödülü verirken 'Tarihi ve biyololojik bağlamda insan gerçeğinin tüm kısımlarına ışık tutan, ironik bir hassasiyete sahip şiirleri için' ifadelerini kullandı. Bugün hayatını kaybeden İtalyan oyun yazarı, tiyatro yönetmeni ve oyuncu Dario Fo 'Çiğnenen hassasiyetine tutunan ve acı veren bir itibara sahip Orta Çağın soytarılarına öykündüğü yazıları' nedeniyle bu ödüle layık görüldü. İroni edebiyatının öncülerinden Jose Saramago 2010 yılında 87 yaşındayken hayatını kaybettiğinde arkasında farklı türlerden birçok eser bırakmıştı. Ödül komitesi Portekizli yazara ödülü verirken sebebini 'Bizim, aldatıcı gerçekliği sürekli olarak bir kez daha kavrayabilmemizi sağlayan; hayal gücü, merhamet ve ironi ile oluşturduğu kıssaları (parable) için' olarak açıklamıştı. Günter Grass 'Tarihin unutulmaz yüzlerini resmettiği, şen kara öyküleri' nedeniyle bu büyük ödüle layık görülmüştü. Çin asıllı Fransız vatandaşı Gao Xinghian Çin edebiyat dünyasının belki de en tartışmalı ismi. Yazdığı yazılarla ülkede derin siyasi tartışmalar yol açan Xinghian, 'Çin roman ve tiyatrosuna yeni yollar açan, keskin bir anlayış ve dilsel yaratıcılığa sahip, evrensel geçerliliği olan eserleri' nedeniyle ödüle layık görüldü. Yazar 1996 yılında politik sığınmacı olarak gittiği Fransa'da bir yıl sonra Fransız vatandaşlığı aldı. Vidiadhar Surajprasad Naipaul Trinidad ve Tobago asıllı İngiliz yazar 'Bize bastırılmış tarihin varlığını göstermeye çalıştığı eserlerinin, dürüst araştırma ve her iki tarafa eşit mesafeli anlatıya sahip olduğu için' ödülü aldı. İlk romanı Kadersizlik'le dünya edebiyat tarihinde ses getiren Imre Kestesz, 'Tarihin barbar keyfiliğine karşı bireyin kırılgan deneyimini anlattığı için' 2002 yılında ödüle layık görüldü John Maxwell Coetzee 'Analitik zeka ve verimli diyaloglarla yabancılaşmayı anlattığı için' Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı. Elfriede Jelinek, 'Romanlarındaki seslerin müzikal ahengi ve oyunlarındaki sıra dışı dilsel coşkunlukla toplumun klişelerinin saçmalığını gözler önüne sermesindeki ustalık için' Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Ödül komitesi tarafından 'Günlük keşmekeş içindeki uçurumları gözler önüne seren ve zulmün kapalı odalarını açılmaya zorlayan bir yazar' Harold Pinter 2005 yılında Nobel'i aldı. Türk Edebiyatı'nın usta ismi Orhan Pamuk 2006 yılında ödüle layık görüldü. Komite Pamuk'a 'Kentinin melankolik ruhunun izlerini sürerken, kültürlerin birbirleriyle çatışması ve örülmesi için yeni simgeler bulduğu için' ödülü layık gördüğünü açıkladı. Kadın hareketinin edebiyat dünyasındaki savunucularından Doris Lessing, 'Parçalanmış bir uygarlığı şüphecilik, tutku ve hayal gücüyle ele alan kadın hareketini destansı bir dille anlattığı için' Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. 1994 yılında 'Yaşayan En Büyük Fransız Yazar' seçilen Jean-Marie Gustave Le Clézio 2008 yılında Nobel'i aldı. Komite ödülü açıklarken, 'Mevcut medeniyet altında ve ötesinde insanlığın kaşifi, duygusal coşkunun ve şiirsel maceranın, yeni ayrılıkların yazarlığıyla' ifaderini kullandı. Hayatı siyasi mücadelelerle geçmiş Romanya doğumlu Alman yazar Herta Müller 2009 yılında 'Şiirin yoğunluğu ve nesirin samimiyeti ile, yoksulların dünyasını tasviriyle' Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. 2010 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Mario Vargas Llosa, 'Kişisel direniş, başkaldırı ve yenilginin keskin resmini ve güç yapılarının şemasını çizdiği için' bu ödüle layık görüldü. Tomas Tranströmer 'Yoğun, şeffaf tasvirleriyle gerçekliğe taze bir giriş sunduğu için' 2011 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Gerçek adı Guan Moye olan Çinli yazar eserlerinde 'sakın konuşma' anlamına gelen Mo Yan mahlasını kullanıyor. Yazar 'Sanrısal gerçekçilikle halk hikayelerini, tarihi ve şimdiyi kaynaştırmadaki ustalığı için' ödüle layık görültü Ödül komitesi Kanadalı yazar Alice Munro'nun adını açıklarken kullanabilecekleri en kısa ve keskin ifadeyi kullandı: 'Çağdaş kısa öykü ustasına.' Fransız yazar Patrick Modiano 2014 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Sovyetler dönemindeki ve sonrasındaki insanların duygusal hayatlarındaki değişimleri anlatan Beyaz Rusya'lı yazar Svetlana Aleksiyeviç 2015 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
