Gerçek ile rüyanın birbirine karıştığı filmler

''Rüyaların yapıldığı maddeden yapılmayız biz ve uykuyla çevrilidir küçük hayatımız'' der Prospero, William Shakespeare'in Fırtına oyununda. İyi bir Shakespeare okuyucusu olduğu aşikâr olan Freud, kuramının temelini oluştururken ilham almış mıdır bilinmez ancak rüyaların, günlük yaşamda doyurulamayan ilkel gereksinimlerinin yani bizleri tanımlayan arzularımızın biçim değiştirmiş hali olduğu teorisi kulağa oldukça Shakespeare'yen geliyor.

Rüyalar psikanalitik kuram ve uygulamada merkezi bir yer tutar. Psikanalitik kuram ana mecrasını, Freud'un 1905 tarihli Rüyaların Yorumu adlı eseriyle çizdi. Bastırılmış hatıralar veya farkına varamadığımız fikirlerimiz rüyalar yoluyla açığa çıkar. o yüzden rüyaların araştırılması Freud'a göre bizi ''bilinç dışına götüren kral yolu''dur.

Anlaşılacağı üzere modern derinlik psikolojisi, insan ruhunun bir kısmının bilincin parçası olamayacak kadar derinlere gömülü olduğu fikrindedir. Kimi sinir bilimciler de rüyaların beyindeki elektrik etkinliğin rastlantısal bir tezahürü olduğunu söylüyor. Buna ilaveten beynin çeşitli bölümlerindeki kan akımını ölçen bazı çalışmalar, rüya görülen REM (hızlı göz hareketleri) döneminde beynin görsel imgelerle ilgili bölümünün çok faal olduğunu, mantık ve planlamayla ilgili beynin ön bölgelerinde ise faaliyetin belirgin bir biçimde azaldığını buldu. Bu tür farklılıklar hem rüyaların çoşku gücünü hem de parçalı olma özelliğini açıklıyor.

Gelecek dahil tüm zamanlar, rüya hal için bir hatıradır. Tasavvurlar bir hatıraya dönüşmektedir. Rüya bize hayatımızı ve üst üste yaşanmış hayatları sunar. Tanpınar'dan alıntılarsak ''Zihnin bazı imkansız vuzuh anları uyanık halde görülen bir rüyadan başka bir şey değildir. Vecd, rüyadır. ''

2 saat 28 dakika - IMDb 8.8

Bu filmi tek cümleyle özetlersek rüya içinde rüya diyebiliriz. Filmde bir rüya katmanından diğer katmana geçişler yapılmakta, fakat burada önemli olan, önceki katmanda bir kişinin uyanık kalıp diğerlerini uyandırması ve rüya gören kişinin aldatıldığını hissetmemesidir.

Dom Cobb, çok yetenekli bir hırsızdır. Uzmanlık alanı, zihnin en savunmasız olduğu rüya görme anında, bilinçaltının derinliklerindeki değerli sırları çekip çıkarmak ve onları çalmaktır. Cobb'un bu ender mahareti, onu kurumsal casusluğun tehlikeli yeni dünyasında aranan bir oyuncu yaptı. Ancak, aynı zamanda bu durum onu uluslararası bir kaçak yapmış ve sevdiği her şeye mal olmuştur. Cobb'a içinde bulunduğu durumdan kurtulmasını sağlayacak bir fırsat sunulur. Ona hayatını geri verebilecek son bir iş; tabi eğer imkansız başlangıçı tamamlayabilirse... Mükemmel soygun yerine, Cobb ve takımındaki profesyoneller bu sefer tam tersini yapmak zorundadır; görevleri bir fikri çalmak değil onu yerleştirmektir. Eğer başarırlarsa, mükemmel suç bu olacaktır. Ama ne dikkatle yapılan planlamalar, ne de uzmanlıkları, onları, her hareketlerini önceden tahmin ettiği anlaşılan tehlikeli düşmanlarına karşı hazırlıklı kılabilir. Bu, gelişini sadece Cobb'un görebildiği bir düşmandır.

Yönetmen: Christopher Nolan

Senaryo: Christopher Nolan

1 saat 46 dakika - IMDb 7.3

"The Science of Sleep", sürekli rüya görme halinde olduğu için gündelik hayatı altüst olan Stephane Miroux adlı eksantrik bir gencin beyninin içinde gelişen eğlenceli bir romantik komedir. Uyku halindeyken "Stephane TV"nin karizmatik sunucusudur. Kartondan yapılma kameralar karşısında "Uyku Bilimi" hakkında yorumlar yapar. Gerçek yaşamındaysa Paris'teki bir takvim yayıncılık şirketinde sıkıcı bir işi vardır.

Aynı apartmanda karşı dairede yaşayan Stephanie ile arkadaş olur ve ona öğütler verir. Stephane onun öğütlerini dinleyemeyecek kadar bulutların üzerindedir. Stephanie'nin kalbindeki sırları uyanıkken çözmeyi başaramayan Stephane, cevaplarını rüyalarında aramaya başlar. Sınır tanımayan yaratıcılığa dayalı ödüllü filmlerin (Eternal Sunshine of the Spotless Mind), müzik videolarının ve reklam filmlerinin yaratıcısı Michel Gondry'nin senaryosunu yazıp yönettiği "The Science of Sleep"; mukavva tüpler, selofan bantlar ve sınırsız hayal gücüyle şekillenen harikalar ülkesine tuhaf ötesi bir yolculuğu anlatır.

Yönetmen: Michel Gondry

Senaryo: Michel Gondry

1 saat 35 dakika - IMDb 6.6

Rüya, 2008 yapımı bir Kim Ki-duk filmidir. Filmde Jin adlı genç bir adam rüyalar görürken, Ran adlı genç kadında gerçek hayatta Jin'in rüyada yaptıklarını yapar. Yönetmen Kim Ki-duk önceki filmlerinde olduğu gibi bu filminde de simgesel ögelere başvurur. ''Ölüm uyku kadar kötü değildir'' repliğinin geçtiği filmde, gerilim ve merak unsuru yüksek düzeydedir. Filmin müzikleri, senaryosu gibi oldukça başarılıdır.

Yönetmen: Kim Ki-duk

Senaryo: Kim Ki-duk

1 saat 58 dakika - IMDb 7.6

Gerilim sinemasının büyük ustası Alfred Hitchcock "Öldüren Hatıralar"da Sigmund Freud 'un psikanaliz teorileriyle bir cinayet çözümlemesi yapıyor. Hitchcock'un düş sekansları için ressam Salvador Dali ile çalıştığı film, göreve yeni atanan müdürünü bekleyen bir akıl hastanesinde başlıyor. Doktor Ballantine'in gelişiyle merakları bir kat daha artan hastane sakinleri, doktorun kimi tuhaf hallerine anlam vermekte zorlanacak, hatta içlerinde onun katil olduğunu ileri sürenler bile olacaktır.

Yönetmen: Alfred Hitchcock

Senaryo: Ben Hecht, John Palmer, Hilary Saint

1 saat 39 dakika - IMDb 6.9

Sam Foster, işine kendini adamış New York'lu bir psikiyatristtir ve 21'inci yaşını doldurduğu gün intihar etmeyi düşünen bir hastasını bu intihardan kurtarmaya çalışmaktadır. Fakat hastası genç Henry Lethem'in, intiharının ardında gerçek ötesi bir gizem saklıdır. Sam, Henry'nin hayatının derinlerine indikçe kendi bilinçaltında ve daha sonra da gerçek hayatında bazı değişiklikler olur.

Yönetmen: Marc Forster
Senaryo: David Benioff

1 saat 47 dakika - IMDb 7.8

Tim Krabbe'nin Altın Yumurt adlı kitabından uyarlanan bu film, ünlü yönetmen Quentin Tarantino'nun etkisi altında kaldığı filmlerden birisidir. Filmin açılışınıda Rex ile Saskia çiftini yolculuk halinde görürüz. Saskia sürekli gördüğü bir rüyadan bahseder. Altın bir yumurtanın içinde boşlukta yüzüyordur. Bu kez boşlukta bir yumurta daha vardır. Benzin istasyonuna geldiklerinde Saskia içecek almaya gider fakat dönmez. Bu noktadan sonra merak duygusu ve gerilim çok yüksektir. Rex her yerde onu arasa da bulamaz.

Yönetmen: George Sluizer
Senaryo: Tim Krabbé

1 saat 33 dakika - IMDb 5.8

Martin Freeman ve Danny De Vito'nun da rol aldığı film, depresyonda olan bir müzisyenin gördüğü bilinçli rüyalarını konu ediniyor. Bir insanın rüyada olduğunu rüya görürken bilmesine, 'bilinçli rüya' adı veriliyor. Filmde Gary isimli müzisyeni canlandıran Freeman, yorucu rüyalarını kontrol etmek için büyük uğraş veriyor. Akıl hocası De Vito, lamba yakıp söndürme, aynadan kontrol gibi yöntemlerle ona yardımcı oluyor.

Yönetmen: Jake Paltrow
Senaryo: Gerald Seymour, Jake Paltrow

1 saat 57 dakika - IMDb 7.8

İspanyol yönetmen Amenabar'ın 25 yaşındayken çektiği bu film, Vanilla Sky filminin orijinal halidir. Dram, gerilim ve gizem unsurlarını birçok yerde kullandı. Filmin başlangıcında elektronik saat, Cesar'i '' Aç gözlerini'' diyerek uyandırır.

Hayatının baharında, genç ve güzel yüzlü Cesar, fazlasıyla güvendiği yüzünün şeklini bir kazada kaybedince yıkılır. Lineer bir kurgu yapısına sahip olmayan filmde bir süre sonra Cesar korkunç kabuslarıyla yüzleşecektir.

Yönetmen: Alejandro Amenábar

Senaryo: Alejandro Amenábar, Mateo Gil