2018: Trendler ve saatler: Unutulmuş bir saat ustasının onuruna

Yazı Özge DİNÇ & Mehmet ÇELİK

Montblanc, Star Legacy serisinde, zamanı yazarak bildiren bir makineye adını veren saat ustası Nicolas Rieussec'ı onurlandırıyor.

Nicolas Mathieu Rieussec (veya kısaca Nicolas Rieussec) 1781'de Paris'te doğdu. Buluşları halen kullanılan Abraham-Louis Breguet ve Louis Moinet gibi saatçiliğe yön ve ilham veren isimlerin çağdaşıydı. Atölyesi Paris'te Rue du Marché-Palu'daydı. Bu cadde Abraham-Louis Breguet'nin atölyesine de yakındı. (Ancak dönemlerinin bu iki ünlü mucidinin birlikte çalıştıklarına dair bir kayıt yoktur.)

Louis Moinet, astronomi alanında ihtiyaç duyulduğu için kronografı icat ederken Nicolas Rieussec de kendisinden at yarışları için istenen bir ölçüm cihazı üzerinde çalışıyordu. O dönemde her gün (ve günde dört kez) at yarışları yapılıyordu ve sonuçları belirlemek için pratik ve güvenilir bir saate ihtiyaç duyuluyordu. Nicolas Rieussec, Moinet'nin çalışmalarından haberdar değildi; bu sebeple kendi başına çalışmalarını sürdürdü, sonunda da 1821'de mürekkep kullanarak sonucu bildiren (yazan) ve saniyenin beşte birini ölçebilmesiyle alanında bir ilk olan kronografı (zaman-yazıcı) üretti.

Süreyi yazarak bildirdiği için bu zaman ölçüm makinesine "kronograf" adını veren de Nicolas Rieussec olmuştu. (1822'de patentini aldığı ve satışa çıkardığı makinenin tam adı "saniye kronografı"ydı.)

Nicolas Rieussec tasarımı kronograf (1821)

Elbette ki tarihteki tüm buluşlar gibi Rieussec'in kronografı da onyıllar boyunca yapılan bir dizi yenilikten biriydi. 1776'da Jean Moïse Pouzait, durdurulabilen ve yeniden başlatılabilen bağımsız bir saniye ibresi olan bir cep saati yapmıştı. Ancak bu saatin sıfırlama özelliği yoktu ve saatin saniye ibresi hareketsiz kalırken akrep ve yelkovan çalışmaya devam ediyordu. Adolphe Nicole ise 1844'te bu tasarımı geliştirdi ve saniye ibresinin 12'de sıfırlanması için bir mekanizma icat etti. (Yine de bu büyük buluş ancak 1862'de Henri Ferréol Piguet tarafından saatlere uygulanabildi.)

Daha sonra Nicolas Rieussec kralın hizmetinde sarayın saat ustalığına getirildi. 1789'daki mutlak monarşinin yıkılarak yerine cumhuriyetin kurulması sonrasında bile görevine devam etti. Çeşitli ödüllerle şövalyelik unvanı aldı, ancak 1866'daki ölümünden sonra çalışmaları ve önemi neredeyse unutuldu.

Yaklaşık 200 yıl sonra, yazı araç gereçlerinin kalitesiyle efsaneleşen Montblanc, zaman makineleri konusunda da 160 yıllık birikime ve icatlara sahip Minerva geleneğini yanına alarak ustanın mirasına saygı gösteren bir model üretti ve onu yeniden hatırlamamıza vesile oldu: 2008'de özgün bir tasarımla Nicolas Rieussec Monopusher Chronograph saati ortaya çıktı.

Montblanc, ilk Nicolas Rieussec kol saatinin 10. yılında ise (2018 SIHH Fuarı'nda) Montblanc Star Legacy Nicolas Rieussec Chronograph saatini tanıttı. Paslanmaz çelik kasalı saat 44,8mm çapında ve 15,02 mm yüksekliğinde.

Saat kadranında 4 ve 8 bölgelerinde görülen diskler ve süre ölçüm ibreleri 1821 mekanizmasına sadece bir gönderme değil, özgün ve zamanın ilerisindeki tasarımın minyatür bir hatırası olarak aynı şekilde çalışıyor. Mavileştirilmiş ibre sabit dururken kronograf diskleri, benzerlerinden farklı şekilde dönüyor ve geçen süreyi gösteriyor.

Saate ilişkin bütün düzenlemeler klasik yerindeki Montblanc logolu ayarlama koluyla yapılırken cilalı kronograf düğmesi saat 8 yönünde bulunuyor. Saatin kadranı ise gümüşi tonlarda. Önceki modellerden farklı olarak büyük tarih göstergesi saat 6 hizasında, iki mavi vidayla süslü bir çerçeve içine alınmış şekilde bulunuyor.

Montblanc Star Legacy Nicolas Rieussec Chronograph modelinin içerisinde markanın kendi tasarımı ve üretimi Caliber MB R200 mekanizması yer alıyor. Çift tulumba düzeneği ile tam kurulumda 72 saat (3 gün) güç rezervi olan otomatik mekanizma, kolon çarklı ve dikey kavramalı. Sistem 4Hz (28.800vph) titreşimde çalışıyor. İkinci zaman dilimi ve saat 9 hizasındaki gece/gündüz göstergesi de saatin özellikleri arasında.