Her Erkeğin Ergenlik Döneminden Alması Gereken Ders Nedir?

Yazı Alex Bilmes

Çeviri Öykü Gönül

Fotoğraf Netflix

Hayatınızın büyük bir bölümünü işinizle, arabalarla, saatlerle ve çoğunluğu yine erkeklerden oluşan iş ve çocukluk arkadaşlarınızla geçtiğini tahmin edebiliyoruz. Bu noktada da erkeklerin içinde bulunduğu krizleri gelip geçeceğini düşündüğünüz orta yaş krizleri olarak yorumluyor olabilirsiniz. Hele ki bu konularda özel bir sezginiz yoksa, bunların yalnızca medyanın yarattığı bir panik havası olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak durum bundan çok daha fazlası.

Geçtiğimiz haftalarda, eski futbolcu ve İngiltere Milli Takımı teknik direktörü Gareth Southgate, merhum BBC yayıncısı Richard Dimbleby adına verilen önemli bir konferansta yaptığı konuşmada, "duygusuz, manipülatif ve toksik influencer"ların, erkek çocuklar ve genç erkekler için en belirgin rol modeller haline gelmesinden ve bu durumun onların akıl sağlığı açısından yarattığı tehlikeden duyduğu endişeyi dile getirdi. Sosyal medyanın, çevrimiçi oyunların, kumarın ve pornografinin zararlı etkilerine de ayrıca dikkat çekti. "Genç erkekler acı çekiyor. Kendilerini izole edilmiş hissediyorlar. Erkeklikleriyle ve toplumdaki yerleriyle ilgili çatışma yaşıyorlar.".

Southgate'e göre, bu gibi bazı influencer'lar ve sosyal medya şirketleri yöneticileri, genç erkekleri para ve güçle ölçülen başarıya, duyguları gizlemeye ve kadınların dahil olduğu dünyanın onlara karşı olduğuna inanmaya teşvik ediyor.

Southgate'in bu sözlerinden bir gün önce, Netflix'in yeni dizisi Adolescence'ın yazarlarından Jack Thorne, The Guardian'da yayınladığı yazısında dizi üzerine yaptığı araştırmalardan bahsetmişti. Dizi, Jamie adında bir erkeğin, ortak noktaların erkeklerin modern toplumda değersizleştirildiği inancı ve kadınlara karşı toksik bir maskülinite sergileme olan çevrimiçi "incel" kültürü ve "manosphere" etkisiyle, Katie adındaki bir kızı öldürmesini konu alıyor.

Thorne, 90'larda değil de bugün ergen olsaydı Jamie'yi bu trajik eyleme sürükleyen mesajlardan kendisinin de muaf olmayacağını dile getiriyor. Kendini izole bir çocuk olarak hissetseydi neden böyle düşündüğünü açıklayan cevaplar arayacağını, merkezde olan fikirlerden birinin ise kadınların %80'inin erkeklerin yalnızca %20'lik bir kesimine ilgi duyması olacağını söylüyor. Yol buraya vardığında ise erkekler, bu denklemi nasıl bozacağını, "onlara karşı gelen kadın egemen dünyayı" nasıl yeniden yaratacağını, nasıl manipüle edip zarar verebileceklerini düşünmeye başlıyor. Bu mantığın bir kısmına inandıklarında, diğer tarafları da doğal olarak zihinlerinde kabul görüyor.

"Jamie, 'manosphere''in basit bir ürünü değil. Onu görmeyen ebeveynlerin, umursamayan bir okul sisteminin ve kendini durduramayan bir zihnin ürünü. Aynı durumda üç bin çocuk olsa, belki hiçbiri aynısını yapmaz" diyen senarist, bir çocuğun denetlenmeyen türlü sosyal platformlarda biraz zaman geçirdiğinde, karanlık yerlere çok daha hızlı çekileceğini belirtiyor. "Ebeveynler bu alanları düzenleyip denetleyebilir, okullar cep telefonu erişimini durdurabilir ancak daha fazlasının yapılması gerekiyor. Devlet desteği şart olmalı çünkü ifade edilen fikirler, yanlış ellere geçtiğinde tehlikelidir ve genç beyinler bunlarla başa çıkacak donanıma sahip değildir.".

Southgate ve Thorne'un teşhis ettiği bu problem, büyük ölçüde teknolojiye ve internetteki içerik kirliliğine sınırsız erişime dayanıyor. Thorne, belirli yasalar ile çocukların sosyal medyaya erişiminin sınırlandırılması gerektiğini savunuyor. Dünyada bunun örnekleri elbette var, mesela Avustralya'da 16 yaşından küçük bireylerin bir sosyal medya hesabı açmasına izin veren teknoloji şirketlerine para cezası uygulanıyor. Ancak unutmamak lazım ki çocuklar yaratıcıdır ve bir yolunu bulurlar. Yasaklar onlar için işe yaramaz. Belki paralel bir evrende çocukların akıllı telefon, tablet veya dizüstü bilgisayar sahibi olmasını yasaklayabilirsiniz. Gerçek dünyada ise dijital evrenin açık kapıları uzun bir süre kapanacak gibi görünmüyor. Gençler de biz istesek de istemesek de o kapıdan girecekler.

Göz önünde bulundurulması gereken sorunlar bununla da bitmiyor. Southgate, erkeklerdeki "rol model" algısının statüyle değil, kişilikle tanımlanması gerektiğini söylüyor. Genç erkeklerin, başarının gerçek belirleyicilerinin cömertlik, şefkat ve özveri olduğunun farkına varmalarını istiyor ve "Başkalarına nasıl davrandığınız, ne kadar para kazandığınızdan daha önemlidir" diyerek fikrinin altını çiziyor.

Bu tip yorumlara elbette herkes katılabilir ancak bu zihniyete uygun davranmak her zaman kolay değildir. Southgate'e göre, yetişkin erkeklerin yapması gereken ilk iş sırf varlıklı ve güçlü olduğu, son model arabalara bindiği, gösterişli saatler taktığı ya da kadınlara karşı düşüncesiz davrandığı için bir başka erkeğe hayranlık duymamak.

Unutmayın, kadınların karşısında duran söylemler ve tutumlar sergileyen medya figürlerini reddetmek, erkeklik krizinin varlığını kabul etmek, bu gerçeği hatırlamaya ve hatırlatmaya devam etmek daima esas olan.