Kızlar Alışverişte Görsün!
Alışveriş yapmıyoruz beyler! Popüler kültürün, medyanın, tüketim üzerine dayanan tüm endüstrilerin her türlü doğrudan ve bilinçaltı dayatmasına rağmen, yapmıyoruz! Aynı siyah takım elbiseyle senelerce işe gidebiliyor, botumuzu altı açılıp da sular seller almaya başlamazsa yenilemiyoruz. Elektronik, bilişim işleri fena değil ama özellikle giyim kuşam işlerinde piyasalar bize çok bozuk beyler; haberiniz olsun!
Yazı Burak Ünaldı
Sık karşılaştığımız bir tablodur...Kadın ve erkek bölümleri olan, alışveriş merkezlerimizde sıkça rastladığımız markalarımızın mağazalarını bir gözünüzün önüne getirin. Büyük gösterişlerle açılırken; yarısı erkek, yarısı kadın giyimine ayrılmış mağazalara altı ay sonra gittiğimizde, tabloyu değişmiş ve erkek bölümünün ekseriyetle küçültülmüş olduğunu görürüz. Aradan bir altı ay daha geçer; erkek bölümü, ya bir köşecik olarak kalmış ya da tamamen kapanmıştır. Sebebi biziz beyler; almıyoruz! Daha doğrusu, alıyoruz ama istedikleri kadar almıyoruz.
Alışverişe bakışımız farklı, burası kesin. Kadın ve erkeklerin alışveriş alışkanlıklarını inceleyen araştırmalardan neredeyse tümünün vardığı sonuç aynı. Erkekler ihtiyaçtan, kadınlar zevkten alışveriş yapıyor. Kendi hayatımdan biliyorum; bir kadın bir şeyi almak istiyorsa, önünde durmak pek zordur. Ancak tüm mantık yollarını kapatabileceğiniz tek bir soru var: "Lazım mı?" Bu soruyla, her hangi "çok mantıklı" bir alışverişin önünü rahatlıkla tıkayabilirsiniz. Pek çok araştırmaya göre; kadınlar, keyif aldıkları için, sosyal bir ihtiyaç olduğu ya da sadece stres atmak için alışveriş yapabiliyor.
Bu durum, sadece ülkemizde geçerli değil; tüm dünya ortalamasında, genel görünüm pek değişmiyor aslında. Erkeklerin alışverişe ve harcamaya duyduğu zayıf ilginin tek istisnası, elektronik ve sanal alışveriş. Erkeklerin alışveriş yüzdesi sadece uzaktan yapılan alışverişlerde ve elektronikte kadınların daha üstünde. Extrabux 'ın verilerine göre, erkekler İnternet'ten yapılan tek bir alışverişte, ortalama 67,82 dolar harcıyor; kadınlarda ise bu rakam, ortalama 51,84 dolar. Erkeklerin İnternet'ten de olsa tekil alışveriş sayılarına baktığımızda, kadınlar yine sayıca üstün; dolayısıyla, toplamda yine erkeklerden kat kat fazla harcama yapıyorlar. Büyük bir farkımız daha var. Erkeklerin %69'u, alışverişe çıkarkenki planlarına sadık kalabiliyor. Bu oran, kadınlarda % 50'lere kadar düşüyor. Yani iki kadından biri, diğerinin elindeki kazağı beğenip, çoğunlukla çekiştirerek onu da alıyor! Visa Europe 'un araştırması, bana çok ilginç gelen bir veriyi de ortaya koyuyor. Hazır olun beyler; verilere göre, erkekler kredi kartlarını kadınlardan daha sık kullanıyor! Türkiye'de kadınların %29 'u kredi kartı kullanırken; bu oran, erkeklerde %33'e çıkıyor. Düşündüm, taşındım, bu datayı anlamlandırmaya çalıştım. Vardığım sonuç şu: Düşünceli kadınlarımız, kredi kartı ekstrelerinin sağladığı gereksiz bilgi paylaşımını engellemek için nakit ödemeyi tercih ediyor olabilir beyler; ne dersiniz?
Biliyorsunuz, eşleri alışveriş yaparken sıkılıp mağaza içinde dikilen ya da kabinlerin yanında sığıntı gibi oturan erkekler sıkıntıdan aynı anda zıplasa, dünyanın yörüngesi kayar. Sıra beklemek, birbirinin elinden ürün çekiştirmek, saatlerce dolaşmak... Bunlar, bize göre değil. Bu da, e-ticareti erkek dünyasında alışverişin en çekilebilir yöntemi olarak öne çıkarıyor tabii ki. 2011 yılında yapılan bir araştırmaya göre kadınlar, % 24 oranla en çok, tahmin edebileceğiniz gibi giyim alışverişi yaparken; erkekler, İnternet üzerinden, en çok %15 oranla cep telefonu alıyor. Alışverişten delice sıkılıyor olmamızın rakamsal bir başka ifadesi de şu: Erkeklerin %31'i, alışverişini ilk girdiği mağazada bitiriyor! Konuyu araştırırken Dr. Şuayip Özdemir'in "Hedonik Alışverişin Cinsiyete Göre Farklılaşması Üzerine Bir Araştırma" başlıklı çalışması dikkatimi çekti. Bu çok değerli çalışmanın bir yerinde, aynen şöyle diyor: "30 değişkenin hiçbirisinde erkek tüketicilerin alışverişlerde daha hedonik davrandığını gösteren istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir." Türkçesi şu: "Neresinden bakarsak bakalım, erkekler alışverişten zevk almıyor!" Ne yapalım, alışveriş kaçınılmazsa zevk almaya bakacağız. Yazıya çok sevdiğim bir sözle son vermek isterim: "Erkekler neden eşlerinin elini tutar? Bıraktıkları anda alışverişe kaçacağı için!"