Hazırlık dönemi
Ticaret Savaşları, ABD Merkez Bankası’nın faiz artırımları, işsizliğin rekor seviyelere gerilemesi ve belki de en önemlisi 10 yıllık ABD tahvil faizlerindeki yükseliş küresel piyasalarda bir dönüm noktasına gelindiğini haber veriyor. Yeni dönem için şimdiden hazırlık yapmak gerekiyor.
Giriş Tarihi: 19.11.2018
15:33
Güncelleme Tarihi: 19.11.2018
15:33
Yazı Adil UÇAR
Forbes türkiye, Finans Editörü
adil.ucar@forbes.com.tr
Robert Arnott'un finans literatürüne geçen bir sözüyle başlayalım: "Yatırım tercihlerinde 'rahat' olan çok nadir kârlıdır." Kimdir bu Arnott derseniz biraz anlatayım... PIMCO'yu duymuş olabilirsiniz, Türkiye'de faaliyetleri bulunmadığı için ilgilileri dışında pek bilinmez. Şu anda yönetimi altında 1,72 trilyon dolar bulunan PIMCO dünyanın en büyük fon yönetim şirketleri arasında yer alır. Özellikle tahvil fonlarının büyüklüğü nedeniyle piyasada hakim konumdadır. İşte Arnott 2002'de PIMCO'nun araştırma bölümünü kuran kişidir. Şu an 64 yaşında olan Arnott'un müthiş bir sadelikle yatırımcıların kafasına kazıdığı önemli dersi geçen ayların piyasa hareketliliğinde birebir yaşadık. Kimi doğru çoğu da yanlış kararlar verildi ve aşırı oynak dönem yerini nispeten daha az dalgalı bir seyre bıraktı. Stresin nispeten azaldığı ve önümüzdeki sislerin hafif de olsa dağıldığı bir 'ara' yaşıyoruz. Yatırım macerasında (çoğu zaman varlık-hayatta kalma konulu oluyor maalesef bu macera!) bu molalar önemli. Derlenip toparlanmak, verilen kararları gözden geçirmek ve yola devam etmek gerekiyor. Biz de elbette yola devam edeceğiz ne var ki Arnott'un sözlerini kulağımıza küpe yapmak önümüzdeki dönemde içimizi rahatlatmasa da patikanın dikenli güllerle bezeli olduğunu unutmamamıza yarayacaktır.
Bu ağdalı girizgâh da nereden çıktı diyeceksiniz... Hemen söyleyeyim: Yine bir kavşak noktasına geldik ve hangi yöne doğru gideceğimiz, yatırımlarımızı hangi seçeneklere göre belirleyeceğimiz çok önemli. Elbette bu soruyu her gün sorabiliriz. O zaman yaşanacak şudur: "Dolar yatırımı yaptım yapmasa mıydım? Parayı mevduata mı bağlasaydım? Hisse senetleri ucuzladı ondan mı alsam? Bitcoin uçacak diyorlar? Aldım, satayım mı?" Sizin de tahmin edebileceğiniz -ve hatta belki de yaşadığınız- gibi bu soruların ucu bucağı yok. Arnott'a kulak verin ve yaptığınız yatırımın stresini taşımaya hazır olun.
Peki, bu dönemde bizleri strese sokacak, yol ayrımına getirecek gelişme nedir derseniz... Elbette ve elbette cevap şu: 2008 krizinin müsebbibi, garip saçlı sarışın bir Başkan'a sahip ABD. Türkiye için oldukça dalgalı geçen bu yılı biraz sakin kapatabilmek için son umutlarımızı da ABD 10 yıllık tahvil faizlerindeki yükseliş gölgeliyor. Tabii ki sadece Türkiye değil bütün gelişen ülkelerin üzerinde ABD tam bir karabulut gibi dolaşıyor. Üstelik bulut ne zaman dağılacak gibi olsa, "Ah işte güneş çıkıyor galiba," desek bulutların arasından çıkan şey sapsarı güneş değil turuncumsu fondöteniyle Trump'ın suratı oluyor. Bir gün Ticaret Savaşı ile küresel piyasaları alt üst ederken ertesi gün kendi ülkesini karıştırıyor. Wall Street'i seçim propagandası yaparken endeks gerilediğinde ABD Merkez Bankası'na (Fed) çemkiriyor. Ancak işin köpüğü bir kenara piyasalar için asıl tehlike ABD borsa endekslerinin iyice şişmiş olması ve artık herkes tarafından 'bu köpük sönecek' söyleminin dillendirilmesi. Fed'in faiz artışlarına devam edecek olması, 10 yıllık faizlerin 3,50'nun üzerine çıkması ve bu ay Trump'ın büyük ihtimalle Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu kaybedecek olması bir araya gelince dünyanın geri kalanı için (piyasalar açısından elbette) işler pek de iyi görünmüyor. Yol ayrımı sadece bizim için değil küresel finans sistemi için bir sorun. Büyük çöküşler gibi felaket senaryolarından bahsetmek abes. Ancak şunu rahatlıkla söyleyebiliriz: yatırımların ana parametrelerinde değişiklikler başlayacak. İşte buna hazır olmak gerekiyor.
Bu sayfada ara ara meşhur düşüncelerine değindiğimiz Sir John Templeton'a bir kere daha danışalım; "Yatırım için en tehlikeli dört kelime: 'Bu sefer farklı olacak'tır" diye buyurmuş Guru ki çok da doğru bir tespit. İşte artık içine yavaş yavaş girdiğimiz şu parametre değişimi döneminde Templeton'ın bu tecrübesini unutmamamız gerekiyor. Finans tarihi krizler, bunalımlar, buhranlar olduğu kadar aptallıklar ve ahmaklıklar tarihidir de aynı zamanda. Bu tür dönemlerde neler olacağı üç aşağı beş yukarı bellidir ve biraz muhafazakâr bir portföyle sıkıntılı dönemleri kendinizi çok iyi koruyarak geçirebilirsiniz. Bir an önce silkinin ve önce varlık durumunuzu, yatırım stratejinizi, BES fonlarınızı kontrol edin. Uzmanlarla yapacağınız bir iki görüşme parametre değişiminde varlığını koruyacak hatta üzerine beklemediğiniz ekstra getirilerle de karşılaşmanıza neden olacak. Şimdi, geç kalmadan harekete geçin.
Forbes türkiye, Finans Editörü
adil.ucar@forbes.com.tr
Robert Arnott'un finans literatürüne geçen bir sözüyle başlayalım: "Yatırım tercihlerinde 'rahat' olan çok nadir kârlıdır." Kimdir bu Arnott derseniz biraz anlatayım... PIMCO'yu duymuş olabilirsiniz, Türkiye'de faaliyetleri bulunmadığı için ilgilileri dışında pek bilinmez. Şu anda yönetimi altında 1,72 trilyon dolar bulunan PIMCO dünyanın en büyük fon yönetim şirketleri arasında yer alır. Özellikle tahvil fonlarının büyüklüğü nedeniyle piyasada hakim konumdadır. İşte Arnott 2002'de PIMCO'nun araştırma bölümünü kuran kişidir. Şu an 64 yaşında olan Arnott'un müthiş bir sadelikle yatırımcıların kafasına kazıdığı önemli dersi geçen ayların piyasa hareketliliğinde birebir yaşadık. Kimi doğru çoğu da yanlış kararlar verildi ve aşırı oynak dönem yerini nispeten daha az dalgalı bir seyre bıraktı. Stresin nispeten azaldığı ve önümüzdeki sislerin hafif de olsa dağıldığı bir 'ara' yaşıyoruz. Yatırım macerasında (çoğu zaman varlık-hayatta kalma konulu oluyor maalesef bu macera!) bu molalar önemli. Derlenip toparlanmak, verilen kararları gözden geçirmek ve yola devam etmek gerekiyor. Biz de elbette yola devam edeceğiz ne var ki Arnott'un sözlerini kulağımıza küpe yapmak önümüzdeki dönemde içimizi rahatlatmasa da patikanın dikenli güllerle bezeli olduğunu unutmamamıza yarayacaktır.
Bu ağdalı girizgâh da nereden çıktı diyeceksiniz... Hemen söyleyeyim: Yine bir kavşak noktasına geldik ve hangi yöne doğru gideceğimiz, yatırımlarımızı hangi seçeneklere göre belirleyeceğimiz çok önemli. Elbette bu soruyu her gün sorabiliriz. O zaman yaşanacak şudur: "Dolar yatırımı yaptım yapmasa mıydım? Parayı mevduata mı bağlasaydım? Hisse senetleri ucuzladı ondan mı alsam? Bitcoin uçacak diyorlar? Aldım, satayım mı?" Sizin de tahmin edebileceğiniz -ve hatta belki de yaşadığınız- gibi bu soruların ucu bucağı yok. Arnott'a kulak verin ve yaptığınız yatırımın stresini taşımaya hazır olun.
Peki, bu dönemde bizleri strese sokacak, yol ayrımına getirecek gelişme nedir derseniz... Elbette ve elbette cevap şu: 2008 krizinin müsebbibi, garip saçlı sarışın bir Başkan'a sahip ABD. Türkiye için oldukça dalgalı geçen bu yılı biraz sakin kapatabilmek için son umutlarımızı da ABD 10 yıllık tahvil faizlerindeki yükseliş gölgeliyor. Tabii ki sadece Türkiye değil bütün gelişen ülkelerin üzerinde ABD tam bir karabulut gibi dolaşıyor. Üstelik bulut ne zaman dağılacak gibi olsa, "Ah işte güneş çıkıyor galiba," desek bulutların arasından çıkan şey sapsarı güneş değil turuncumsu fondöteniyle Trump'ın suratı oluyor. Bir gün Ticaret Savaşı ile küresel piyasaları alt üst ederken ertesi gün kendi ülkesini karıştırıyor. Wall Street'i seçim propagandası yaparken endeks gerilediğinde ABD Merkez Bankası'na (Fed) çemkiriyor. Ancak işin köpüğü bir kenara piyasalar için asıl tehlike ABD borsa endekslerinin iyice şişmiş olması ve artık herkes tarafından 'bu köpük sönecek' söyleminin dillendirilmesi. Fed'in faiz artışlarına devam edecek olması, 10 yıllık faizlerin 3,50'nun üzerine çıkması ve bu ay Trump'ın büyük ihtimalle Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu kaybedecek olması bir araya gelince dünyanın geri kalanı için (piyasalar açısından elbette) işler pek de iyi görünmüyor. Yol ayrımı sadece bizim için değil küresel finans sistemi için bir sorun. Büyük çöküşler gibi felaket senaryolarından bahsetmek abes. Ancak şunu rahatlıkla söyleyebiliriz: yatırımların ana parametrelerinde değişiklikler başlayacak. İşte buna hazır olmak gerekiyor.
Bu sayfada ara ara meşhur düşüncelerine değindiğimiz Sir John Templeton'a bir kere daha danışalım; "Yatırım için en tehlikeli dört kelime: 'Bu sefer farklı olacak'tır" diye buyurmuş Guru ki çok da doğru bir tespit. İşte artık içine yavaş yavaş girdiğimiz şu parametre değişimi döneminde Templeton'ın bu tecrübesini unutmamamız gerekiyor. Finans tarihi krizler, bunalımlar, buhranlar olduğu kadar aptallıklar ve ahmaklıklar tarihidir de aynı zamanda. Bu tür dönemlerde neler olacağı üç aşağı beş yukarı bellidir ve biraz muhafazakâr bir portföyle sıkıntılı dönemleri kendinizi çok iyi koruyarak geçirebilirsiniz. Bir an önce silkinin ve önce varlık durumunuzu, yatırım stratejinizi, BES fonlarınızı kontrol edin. Uzmanlarla yapacağınız bir iki görüşme parametre değişiminde varlığını koruyacak hatta üzerine beklemediğiniz ekstra getirilerle de karşılaşmanıza neden olacak. Şimdi, geç kalmadan harekete geçin.
